Prawidłowa odpowiedź wynika z geometrii ułożenia pacjenta i definicji płaszczyzn anatomicznych. W projekcji lewobocznej czaszki badana jest lewa strona głowy, czyli to ona powinna przylegać do detektora (kasety). Żeby uzyskać obraz lewej strony możliwie ostry i bez powiększenia, promień centralny musi przechodzić z prawej do lewej strony czaszki – od strony lampy w kierunku detektora. To jest klasyczna zasada w radiografii: część badana bliżej detektora, lampa po stronie przeciwnej. Dodatkowo promień powinien być prostopadły do płaszczyzny strzałkowej, bo ta płaszczyzna dzieli ciało na część prawą i lewą. W lewym bocznym zdjęciu czaszki płaszczyzna strzałkowa pacjenta jest ustawiona równolegle do detektora, więc prostopadły do niej promień daje prawidłową, „czystą” projekcję boczną, bez skośnego nałożenia struktur. Płaszczyzna czołowa (frontalna) w tym ustawieniu jest z kolei prostopadła do detektora, więc promień padający prostopadle do niej dałby projekcję czołową, a nie boczną. W praktyce technik ustawia pacjenta bokiem do detektora, wyrównuje linie anatomiczne (np. linia między kątem oka a przewodem słuchowym zewnętrznym), sprawdza brak rotacji i pochyleń, a potem centralny promień kieruje z prawej na lewą, pod kątem 90° do płaszczyzny strzałkowej. Tak się uzyskuje standardowe boczne RTG czaszki zgodne z atlasami i wytycznymi radiologicznymi. Moim zdaniem warto sobie to zwizualizować na modelu czaszki, bo wtedy łatwiej zapamiętać, że „boczne = promień prostopadły do płaszczyzny strzałkowej, po stronie przeciwnej do badanej”.
Źródłem problemów przy tym pytaniu jest zwykle pomylenie płaszczyzn anatomicznych oraz kierunku biegu promienia z tym, co faktycznie chcemy zobrazować. W projekcji lewobocznej czaszki badamy lewą stronę głowy, więc ta lewa połowa powinna przylegać do detektora. Jeśli ktoś zakłada, że promień ma biec od lewej do prawej, to w praktyce ustawia lampę po stronie badanej, a detektor po stronie przeciwnej. To powoduje, że obraz struktur po stronie lewej będzie bardziej powiększony i mniej ostry, bo znajdują się one dalej od detektora. Jest to sprzeczne z podstawową zasadą radiografii: część, którą analizujemy najdokładniej, umieszczamy jak najbliżej detektora, a lampa jest po stronie przeciwnej. Drugim typowym błędem jest wybór promienia prostopadłego do płaszczyzny czołowej. Płaszczyzna czołowa dzieli ciało na część przednią i tylną, a w projekcjach bocznych w ogóle nie o nią chodzi. W lewobocznym ustawieniu pacjent stoi lub leży bokiem do detektora, więc jego płaszczyzna strzałkowa jest równoległa do detektora, a czołowa – prostopadła. Gdyby promień był prostopadły do płaszczyzny czołowej, to tak naprawdę otrzymalibyśmy projekcję typu AP lub PA (przednio–tylną lub tylno–przednią), a nie boczną. Czyli obraz nie odpowiadałby temu, co opisujemy jako standardową lewą projekcję boczną. Z mojego doświadczenia wynika, że uczniowie często mylą „prostopadle do detektora” z „prostopadle do jakiejś płaszczyzny anatomicznej” i automatycznie kojarzą płaszczyznę czołową z większością badań czaszki, bo sporo projekcji jest czołowych. Tutaj jednak kluczowa jest płaszczyzna strzałkowa, bo to ona ustawia się równolegle do detektora przy bocznych projekcjach. Dlatego poprawne podejście to: lewa strona do detektora, lampa po prawej, promień idzie z prawej na lewą, pod kątem 90° do płaszczyzny strzałkowej. Każde inne ustawienie albo psuje geometrię obrazu, albo daje w praktyce inną projekcję niż boczna, nawet jeśli na pierwszy rzut oka wydaje się „prawie dobrze”.