Kwalifikacja: MED.08 - Świadczenie usług medycznych w zakresie diagnostyki obrazowej, elektromedycznej i radioterapii

W tym pytaniu kluczowe jest zrozumienie, że czas po podaniu środka kontrastowego w TK nie jest przypadkowy, tylko odpowiada określonym fazom krążenia kontrastu w organizmie. Około 20–30 sekund po rozpoczęciu iniekcji dożylnej dominuje faza tętnicza, a więc kontrast jest głównie w tętnicach, w tym w tętnicach nerkowych. To nie jest jeszcze moment dobrej oceny żył nerkowych, bo pełniejsza faza żylna pojawia się później, zwykle około 60–70 sekund, kiedy kontrast przepłynie przez łożysko włośniczkowe i zacznie się gromadzić w układzie żylnym. Dlatego oczekiwanie, że po 20–30 sekundach najlepiej zobaczymy żyły nerkowe, jest oparte na myleniu fazy tętniczej z żylną. Podobnie drogi moczowe wymagają czasu, żeby kontrast został przefiltrowany w kłębuszkach nerkowych i pojawił się w miedniczkach nerkowych, moczowodach i pęcherzu. To jest tzw. faza wydalnicza, zwykle kilka minut po podaniu kontrastu, a nie pierwsze dziesiątki sekund. W tej wczesnej fazie kontrast jest jeszcze „w krwi”, a nie w moczu. Kolejne typowe nieporozumienie dotyczy kory i rdzenia nerek. Co prawda już w okolicach 30–40 sekund zaczyna się faza korowo-rdzeniowa, gdzie różnica wysycenia kontrastem między korą a rdzeniem jest dobrze widoczna, ale optymalny moment to zwykle trochę później niż 20 sekund, bardziej w stronę 30–40 sekund, zależnie od protokołu. Wczesna, czysto tętnicza faza służy przede wszystkim ocenie naczyń, a nie szczegółowej analizie struktury miąższu. Z mojego doświadczenia największy błąd myślowy polega na traktowaniu „kontrast jest podany” jako jednego, stałego stanu. Tymczasem w dobrych praktykach radiologicznych planuje się cały protokół wielofazowy: najpierw faza tętnicza do tętnic, później faza żylno-miąższowa do oceny narządów, a na końcu faza wydalnicza do układu moczowego. Jeśli pomylimy te fazy, możemy albo nie zobaczyć patologii, albo wyciągnąć fałszywe wnioski z prawidłowego badania. Dlatego tak ważne jest kojarzenie czasu od podania kontrastu z konkretną strukturą, którą chcemy zdiagnozować.