Kwalifikacja: MED.08 - Świadczenie usług medycznych w zakresie diagnostyki obrazowej, elektromedycznej i radioterapii

Zjawisko zwiększenia długości fali promieniowania X po rozproszeniu jest ściśle powiązane z mechaniką kwantową i energią fotonu, dlatego tylko jedno z podanych nazwisk opisuje właściwy efekt. Częsty błąd polega na tym, że nazwiska znanych fizyków traktuje się trochę zamiennie, jakby każdy z nich zajmował się tym samym. Tymczasem Boltzmann kojarzony jest głównie z termodynamiką statystyczną, rozkładami energii cząstek w gazie, entropią. Nie opisywał on rozpraszania fotonów X na elektronach i nie wprowadził żadnego zjawiska, które łączyłoby się z wydłużeniem długości fali promieniowania w wyniku pojedynczego aktu rozproszenia. Odwoływanie się do jego nazwiska w kontekście promieniowania X wynika raczej z ogólnego skojarzenia „fizyk – statystyka – energia”, ale nie ma tu merytorycznego uzasadnienia. Podobnie Maxwell to fundament teorii klasycznego pola elektromagnetycznego. Jego równania opisują rozchodzenie się fal elektromagnetycznych, interferencję czy odbicie, ale w ujęciu klasycznym, bez kwantowania energii fotonu. W takim opisie nie występuje zjawisko, w którym pojedynczy foton traci część energii na rzecz elektronu, a przez to jego długość fali rośnie. Efekt Comptona wymaga podejścia cząsteczkowego do światła, którego w klasycznej elektrodynamice Maxwella po prostu nie ma. Z kolei zjawisko Bragga dotyczy dyfrakcji promieniowania X na regularnej sieci krystalicznej. Jest ono wykorzystywane do badania struktury kryształów na podstawie warunku Bragga nλ = 2d sinθ. W tym procesie promieniowanie o danej długości fali ulega wzmocnieniu lub wygaszeniu w określonych kierunkach, ale nie zmienia swojej długości fali – to nadal są fotony o tej samej energii, tylko przestrzennie uporządkowane przez interferencję. W diagnostyce medycznej zjawisko Bragga kojarzy się raczej z fizyką promieniowania X w krystalografii, nie z obrazowaniem pacjenta. Dlatego łączenie wydłużenia długości fali po rozproszeniu z Boltzmannem, Maxwellem czy Braggiem to wynik uproszczenia: „znane nazwisko z fizyki = na pewno coś od promieniowania”. W standardach fizyki medycznej i ochrony radiologicznej wyraźnie rozróżnia się te pojęcia: efekt Comptona to jedyne z podanych zjawisko, które opisuje utratę energii fotonu X na elektronie i wynikowe zwiększenie długości fali, co bezpośrednio wpływa na jakość obrazu, dawkę rozproszoną i wymagania ochronne w pracowniach RTG i TK.