Prawidłowa odpowiedź „lewym pod kątem 60°” odnosi się do klasycznej, rutynowej projekcji skośnej przedniej stosowanej w koronarografii prawej tętnicy wieńcowej (RCA – right coronary artery). W praktyce zabiegowej przyjęło się, że standardowym ujęciem do oceny przebiegu proksymalnego i środkowego odcinka RCA jest projekcja LAO (Left Anterior Oblique) około 60°, często z niewielkim dogięciem czaszkowym lub ogonowym, zależnie od budowy pacjenta. W tej projekcji prawa tętnica wieńcowa „odwija się” z cienia kręgosłupa i przepony, staje się bardziej wyizolowana i można czytelnie ocenić zwężenia, przebieg i ewentualne anomalie anatomiczne. Moim zdaniem warto zapamiętać to tak: RCA – najlepiej widoczna w skośnej przedniej lewej, dość mocno odkręconej (ok. 60°). W pracowni hemodynamicznej operator dobiera kąt na podstawie obrazu na żywo, ale punkt wyjścia jest właśnie taki. Jest to zgodne z typowymi schematami nauczania kardiologii inwazyjnej i z opisami w podręcznikach do angiografii wieńcowej, gdzie jako projekcję rutynową RCA podaje się LAO 30–60°. Taka standaryzacja ujęć ułatwia porównywanie badań między różnymi pracowniami i operatorami. W praktyce technik / pielęgniarka instrumentariuszka powinna kojarzyć, że przy badaniu prawej tętnicy wieńcowej lekarz najczęściej poprosi właśnie o rzut skośny przedni lewy o większym kącie, a nie o małe odchylenie czy projekcję prawoskośną. Dzięki temu przygotowanie ramienia C-ramienia jest szybsze, a ekspozycja krótsza, co zmniejsza dawkę promieniowania dla pacjenta i personelu. Dodatkowo dobra znajomość standardowych projekcji pomaga potem w interpretacji obrazów – łatwiej rozpoznać, który segment naczynia oglądamy i jak układa się ono w przestrzeni.
W koronarografii bardzo łatwo się pomylić w kwestii kątów i stron, bo LAO/RAO i różne stopnie odchylenia wydają się na początku trochę abstrakcyjne. W tym pytaniu chodzi o rutynowe, standardowe ujęcie dla prawej tętnicy wieńcowej. Kluczowe jest słowo „rutynowe” i „skośne przednie”. W praktyce klinicznej przyjęło się, że do oceny prawej tętnicy wieńcowej podstawą jest projekcja skośna przednia lewa (LAO), a nie prawa. Ujęcia RAO oczywiście też się stosuje, ale raczej jako uzupełniające – do innego spojrzenia na naczynie, na łuk i dystalne odcinki, a nie jako główną projekcję wyjściową. Odpowiedzi, które wskazują na rzut prawoskośny (RAO) pod 45° lub 60°, odzwierciedlają typowy błąd: intuicja podpowiada, że „prawa tętnica” to „prawy rzut”. Niestety anatomia przestrzenna i przebieg naczyń wieńcowych są bardziej złożone. W RAO cień prawej tętnicy wieńcowej często nakłada się niekorzystnie na inne struktury i nie daje tak czytelnego obrazu segmentów proksymalnych jak LAO przy większym kącie. Z kolei wybór zbyt małego kąta w projekcji LAO, na przykład 45°, to też częsty skrót myślowy: „skoro lewe skośne, to pewnie standardowe 30–45°”. Tymczasem dla dobrej ekspozycji RCA preferuje się zwykle większe odkręcenie ramienia C, w okolice 60°, co pozwala lepiej „rozwinąć” przebieg naczynia na ekranie i uniknąć nałożenia segmentów na siebie. W literaturze i w szkoleniach z kardiologii inwazyjnej podkreśla się, że dobór kąta projekcji ma bezpośredni wpływ na jakość diagnostyczną badania: w niewłaściwym rzucie zwężenie może wyglądać na mniejsze albo w ogóle być niewidoczne, bo schowa się w zarysie ściany naczynia lub na tle struktur kostnych. Dlatego przy nauce koronarografii nie wystarczy znać tylko nazw naczyń, trzeba też kojarzyć typowe kombinacje: dla lewej tętnicy wieńcowej inne kąty, dla prawej inne, a do tego różne modyfikacje czaszkowe i ogonowe. Błędne odpowiedzi w tym pytaniu wynikają głównie z mieszania tych schematów i zbyt mechanicznego dopasowywania „prawej tętnicy” do „prawego rzutu”, co po prostu nie odpowiada obowiązującym standardom obrazowania.