Skrót HRCT rozwija się jako High Resolution Computed Tomography, czyli tomografia komputerowa wysokiej rozdzielczości. Chodzi tu przede wszystkim o specjalny sposób doboru parametrów badania (cienkie warstwy, małe pole obrazowania, wysokiej jakości rekonstrukcje przestrzenne), a nie o inny typ aparatu. Moim zdaniem warto to sobie dobrze poukładać: HRCT to nie jest osobny „rodzaj tomografu”, tylko specjalny protokół badania TK, najczęściej stosowany do oceny miąższu płuc. W praktyce klinicznej HRCT klatki piersiowej wykonuje się z bardzo cienkimi warstwami (np. 0,5–1,25 mm), przy użyciu algorytmu rekonstrukcji wysokiej rozdzielczości (tzw. filtr kostny lub filtr wysokiej częstotliwości), co pozwala zobaczyć drobne struktury, jak przegrody międzyzrazikowe, drobne oskrzeliki czy wczesne włóknienie. W standardach opisowych radiologii przy chorobach śródmiąższowych płuc (np. wytyczne Fleischner Society) właśnie HRCT jest badaniem referencyjnym, bo umożliwia ocenę charakteru zmian typu „matowa szyba”, siateczkowania, rozstrzeni oskrzeli czy obrazów typu plaster miodu. W codziennej pracy technika elektroradiologii oznacza to konieczność prawidłowego ustawienia cienkich warstw, odpowiedniego zakresu skanowania oraz dobrania rekonstrukcji w płaszczyznach dodatkowych (MPR), często w oknach płucnych i śródpiersia. Dobrą praktyką jest też ograniczanie dawki przy jednoczesnym zachowaniu wysokiej rozdzielczości przestrzennej, co realizuje się przez odpowiedni dobór mAs, kV oraz nowoczesne algorytmy rekonstrukcji iteracyjnej. Warto zapamiętać: HRCT = wysoka rozdzielczość przestrzenna obrazu, a nie konkretny kształt wiązki czy tryb pracy gantry.
Sformułowanie HRCT bywa mylące, bo w tomografii komputerowej mamy wiele różnych pojęć technicznych: wiązka stożkowa, skanowanie spiralne, tomografia wielorzędowa. Łatwo to wrzucić do jednego worka i założyć, że każdy angielski skrót oznacza nowy typ aparatu. Tymczasem HRCT, czyli High Resolution Computed Tomography, odnosi się przede wszystkim do jakości obrazu i sposobu prowadzenia badania, a nie do geometrii wiązki czy liczby rzędów detektorów. Tomografia z wiązką stożkową 3D (CBCT) to zupełnie inna technologia, typowo stosowana w stomatologii, laryngologii czy radioterapii do obrazowania struktur kostnych z użyciem stożkowej wiązki promieniowania i płaskich detektorów. Ma swoje zalety, ale nie jest nazywana HRCT, bo jej celem nie jest klasyczna, wysokorozdzielcza ocena miąższu płuc czy drobnych struktur tkanek miękkich w standardzie radiologicznym. Z kolei tomografia wielorzędowa dotyczy liczby rzędów detektorów w aparacie (MDCT, np. 16-, 64-, 128-rzędowa). Im więcej rzędów, tym szybciej i sprawniej można wykonać skan oraz uzyskać cienkie warstwy, co oczywiście sprzyja badaniom w protokole HRCT, ale samo pojęcie „wielorzędowa” to opis konstrukcji sprzętu, a nie nazwa konkretnej techniki badania. Podobnie tomografia spiralna odnosi się do sposobu ruchu stołu i lampy rentgenowskiej – lampa obraca się ciągle, a stół przesuwa się płynnie, tworząc tor spiralny. To obecnie standard w większości badań TK, niezależnie od tego, czy wykonujemy HRCT, badanie jamy brzusznej, czy angiografię TK. Typowy błąd myślowy polega tu na utożsamieniu każdego nowoczesnego trybu pracy tomografu z nowym skrótem. W rzeczywistości HRCT to głównie kwestia parametrów obrazowania: bardzo cienkie warstwy, wysoka rozdzielczość przestrzenna, odpowiedni filtr rekonstrukcji i okna obrazowe. Aparat może być wielorzędowy i pracować spiralnie, ale to nie te cechy definiują HRCT, tylko sposób przygotowania badania do szczegółowej oceny struktur, zwłaszcza w płucach.