Prawidłowe ułożenie pacjenta do badania MR kręgosłupa lędźwiowego to pozycja na plecach (supinacyjna), głową do magnesu, z rękami ułożonymi wzdłuż tułowia. Taka konfiguracja jest zgodna z rutynowymi protokołami pracowni rezonansu i zapewnia kilka kluczowych rzeczy naraz: stabilność, komfort pacjenta oraz optymalne pozycjonowanie odcinka lędźwiowego w centrum cewki i pola jednorodności magnesu. Przy ułożeniu na plecach kręgosłup jest w najbardziej naturalnej, zrelaksowanej pozycji, co zmniejsza napięcie mięśni przykręgosłupowych i ogranicza artefakty ruchowe. Głowa do magnesu jest standardem przy większości badań kręgosłupa – łatwiej wtedy dobrać właściwą cewkę kręgosłupową, wypozycjonować pacjenta względem lampy laserowej i środkowej linii stołu, a także kontrolować jego stan przez okno i interkom. Ręce ułożone wzdłuż tułowia są ważne z dwóch powodów: po pierwsze, minimalizują ryzyko powstawania zamkniętych pętli przewodzących (np. gdy ręce są splecione za głową), co jest istotne z punktu widzenia bezpieczeństwa w polu RF; po drugie, zmniejszają napięcie w obrębie obręczy barkowej i ułatwiają pacjentowi wytrzymanie długiego badania bez poruszania się. W praktyce technik często dodatkowo podkłada wałek pod kolana, żeby odciążyć odcinek lędźwiowy i zmniejszyć dolegliwości bólowe – to drobiazg, ale bardzo poprawia jakość obrazów, bo pacjent mniej się wierci. Moim zdaniem warto też zawsze sprawdzić, czy barki i miednica są symetryczne, a linia kręgosłupa pokrywa się z osią stołu. To ułatwia późniejszą rekonstrukcję obrazów w płaszczyznach prostopadłych do osi kręgosłupa i poprawia czytelność badania dla lekarza radiologa.
W badaniu MR kręgosłupa lędźwiowego kluczowe jest nie tylko „jakś tam” położenie pacjenta, ale precyzyjne, powtarzalne ułożenie zgodne z protokołem pracowni i zasadami bezpieczeństwa pola magnetycznego oraz RF. Intuicyjnie wiele osób myśli, że skoro badamy dół pleców, to można pacjenta ułożyć na brzuchu, bo „bliżej cewek” albo że ręce za głową będą wygodniejsze. W praktyce to są rozwiązania rzadko stosowane i obarczone różnymi problemami technicznymi. Pozycja na brzuchu w rezonansie jest mało komfortowa, szczególnie dla osób z bólami kręgosłupa lędźwiowego, otyłych, z dusznością czy problemami kardiologicznymi. Długie leżenie na brzuchu nasila napięcie mięśni i sprzyja mikro-ruchom, które psują sekwencje T2-zależne i sekwencje z tłumieniem tłuszczu. Dodatkowo trudniej jest wtedy obserwować twarz pacjenta, co ma znaczenie przy monitorowaniu jego stanu, zwłaszcza u osób niespokojnych czy z klaustrofobią. Ułożenie nogami do magnesu w badaniu odcinka lędźwiowego też nie jest standardem. Oczywiście istnieją wyjątki (np. silna klaustrofobia, szczególne warunki anatomiczne), ale rutynowo preferuje się wejście głową do magnesu, żeby łatwiej pozycjonować pacjenta względem cewek kręgosłupowych zintegrowanych ze stołem i zachować powtarzalność protokołów sekwencyjnych. Wejście nogami do magnesu bywa stosowane np. przy badaniach stawów kolanowych czy stóp, ale nie jako podstawowa metoda przy L-S. Ręce za głową to kolejny typowy błąd. Wydaje się, że tak jest wygodnie, ale w MR pojawia się problem potencjalnych pętli przewodzących, większego kontaktu skóry ze skórą, a także większego ryzyka mrowienia lub uczucia nagrzewania w obrębie ramion. Dodatkowo taka pozycja wymusza nienaturalne ustawienie obręczy barkowej i szyi, co po kilkunastu minutach skutkuje dyskomfortem i ruchem pacjenta. Z punktu widzenia jakości obrazu i bezpieczeństwa najlepszą praktyką jest ułożenie pacjenta na plecach, głową do magnesu, z rękami swobodnie wzdłuż tułowia, często lekko odsuniętymi od ciała za pomocą klinów lub gąbek, tak aby nie dotykały ścian tunelu. Moim zdaniem warto zapamiętać, że każda pozycja „niestandardowa” w MR wymaga bardzo dobrego uzasadnienia klinicznego i modyfikacji protokołu, a w codziennej pracy trzymamy się prostych, sprawdzonych schematów pozycjonowania.