Kwalifikacja: MED.08 - Świadczenie usług medycznych w zakresie diagnostyki obrazowej, elektromedycznej i radioterapii

W przypadku testów specjalistycznych aparatów rentgenowskich do zdjęć wewnątrzustnych bardzo łatwo pomylić je z innymi rodzajami kontroli jakości, które robi się częściej. Stąd biorą się odpowiedzi typu „co miesiąc” czy „co 6 miesięcy”. W codziennej praktyce faktycznie wykonuje się różne sprawdzenia – np. testy podstawowe, bieżącą ocenę jakości obrazu, testy eksploatacyjne po naprawie. To jednak nie są testy specjalistyczne w rozumieniu przepisów ochrony radiologicznej i nadzoru nad aparaturą rentgenowską. Zbyt krótki, comiesięczny lub półroczny interwał jest w tym kontekście nadinterpretacją wymagań. Można oczywiście wykonywać takie pomiary częściej z własnej inicjatywy, ale prawo mówi o minimalnej częstości testów specjalistycznych, a nie o maksymalnym dopuszczalnym odstępie pomiędzy dowolnymi kontrolami. Typowym błędem myślowym jest tu wrzucenie do jednego worka wszystkich rodzajów testów: podstawowych, specjalistycznych, odbiorczych i okresowych. Tymczasem testy specjalistyczne są bardziej rozbudowane, zwykle prowadzone przez uprawnionego fizyka medycznego lub inspektora, z użyciem profesjonalnych fantomów i przyrządów pomiarowych, i dlatego ich cykl jest dłuższy. Z kolei odpowiedź „co najmniej raz na 12 miesięcy” sugeruje intuicyjne przekonanie, że „raz w roku” to taki bezpieczny, standardowy okres dla każdej kontroli technicznej. W wielu dziedzinach faktycznie tak jest, ale w diagnostyce stomatologicznej dla aparatów wewnątrzustnych przepisy dopuszczają dłuższy, dwuletni okres między testami specjalistycznymi. Nie oznacza to oczywiście, że aparat może działać „samopas” przez dwa lata. Nadal obowiązują testy podstawowe, bieżąca obserwacja jakości zdjęć, kontrola dokumentacji dawek i reagowanie na wszelkie nieprawidłowości. Jednak formalny, pełny test specjalistyczny, z kompleksową oceną dawki, warstwy półchłonnej, geometrii wiązki i stabilności parametrów, musi być wykonany co najmniej raz na 24 miesiące. Moim zdaniem ważne jest rozróżnienie między racjonalną ostrożnością a wymogami prawnymi i organizacyjnymi. Jeśli ktoś odpowiada krótszym okresem, zwykle kieruje się chęcią „większego bezpieczeństwa”, ale nie odróżnia, które testy są wymagane jak często. Dobra praktyka to zapamiętać: testy specjalistyczne dla aparatów do zdjęć wewnątrzustnych – maksymalnie co 2 lata, a wszystko, co dzieje się częściej, to już inne kategorie kontroli jakości i nadzoru nad pracą aparatu.