Prawidłowo – rezerwa ślimakowa w klasycznym badaniu audiometrycznym to właśnie odległość (w dB) między krzywą przewodnictwa kostnego a krzywą przewodnictwa powietrznego. Innymi słowy: patrzymy na audiogram i mierzymy różnicę między progiem słyszenia dla tego samego ucha, ale badanym dwiema drogami – przez kość skroniową (kostnie) i przez słuchawki (powietrznie). Jeżeli przewodnictwo kostne jest lepsze (niższe progi, krzywa wyżej na wykresie) niż powietrzne, a między nimi jest odstęp, to właśnie ten odstęp nazywamy rezerwą ślimakową, często też po prostu luką powietrzno–kostną. Z praktycznego punktu widzenia ta różnica mówi nam, że ślimak i nerw słuchowy jeszcze działają przyzwoicie, a problem jest głównie w przewodzeniu dźwięku przez ucho zewnętrzne lub środkowe (np. wysięk w jamie bębenkowej, otoskleroza, perforacja błony bębenkowej). W badaniach audiometrycznych dobre praktyki mówią, żeby zawsze oceniać osobno: kształt krzywej powietrznej, kształt krzywej kostnej oraz wielkość rezerwy ślimakowej – bo to pozwala odróżnić niedosłuch przewodzeniowy od odbiorczego i mieszanego. Moim zdaniem to jedno z podstawowych pojęć, które technik audiologii musi mieć „w małym palcu”, bo od właściwej interpretacji tej różnicy zależy dalsze postępowanie: czy wystarczy leczenie laryngologiczne (np. drenaż, operacja kosteczek), czy trzeba od razu myśleć o aparacie słuchowym. W codziennej pracy, gdy widzimy rezerwę ślimakową rzędu 20–30 dB przy względnie dobrym przewodnictwie kostnym, od razu zapala się lampka, że ślimak jest jeszcze w miarę zachowany i rokowanie po leczeniu przewodzeniowym bywa całkiem dobre.
Pojęcie rezerwy ślimakowej bywa mylone z różnymi innymi odległościami na audiogramie, co potem psuje całą interpretację badania. Kluczowe jest to, że mówimy o różnicy między dwoma sposobami doprowadzenia bodźca do ślimaka: drogą powietrzną, przez przewód słuchowy zewnętrzny i ucho środkowe, oraz drogą kostną, czyli bezpośrednim pobudzeniem struktur ucha wewnętrznego przez drgania kości czaszki. Ta różnica w progach słyszenia jest odzwierciedleniem tego, na ile aparat przewodzący (ucho zewnętrzne i środkowe) osłabia lub blokuje dźwięk. Stąd nie ma sensu odnosić rezerwy ślimakowej do krzywej szumu. Krzywa szumu, jeśli w ogóle jest wyznaczana, służy do oceny progu maskowania, tła akustycznego lub do specjalistycznych badań, ale nie definiuje żadnej „rezerwy” w znaczeniu klinicznym. Odległość między krzywą szumu a powietrzną nie mówi nam nic o stanie ślimaka, tylko o tym, przy jakim poziomie hałasu badanie przestaje być wiarygodne. Podobnie mylące jest zestawianie przewodnictwa kostnego z krzywą szumu – to też nie ma przełożenia na klasyczną diagnostykę niedosłuchu. Często spotyka się też nieprecyzyjne określenia typu „kostna względna” i „bezwzględna”, ale w standardowej audiometrii tonalnej nie operuje się takim rozróżnieniem. W praktyce używamy po prostu progów przewodnictwa kostnego i powietrznego, wyznaczonych zgodnie z normą, z odpowiednim maskowaniem drugiego ucha, jeśli jest potrzebne. Typowym błędem myślowym jest szukanie skomplikowanych definicji tam, gdzie zasada jest prosta: rezerwa ślimakowa to to, ile „zyskujemy”, gdy omijamy ucho zewnętrzne i środkowe i pobudzamy ślimak bezpośrednio przez kość. Jeśli tej różnicy nie ma lub jest minimalna, to sugeruje uszkodzenie odbiorcze, a jeśli jest wyraźna – problem przewodzeniowy. Dlatego tak ważne jest, żeby nie mieszać tego pojęcia z szumem, maskowaniem czy jakimiś „względnymi” krzywymi, bo wtedy łatwo źle zaklasyfikować typ niedosłuchu i zaproponować niewłaściwe postępowanie.