Prawidłowo wskazano sekwencje STIR, bo to jest klasyczna, podręcznikowa metoda supresji sygnału z tkanki tłuszczowej w obrazowaniu MR. STIR (Short Tau Inversion Recovery) to sekwencja inwersyjno‑odzyskiwania, w której stosuje się impuls inwersyjny 180° i odpowiednio dobrany czas TI (inversion time), tak żeby magnetyzacja podłużna tłuszczu przechodziła przez zero w momencie rejestracji sygnału. Efekt w praktyce: tłuszcz na obrazach jest wygaszony, ciemny, dzięki czemu lepiej widać obrzęk, zmiany zapalne, nacieki nowotworowe czy urazy. W kończynach, w badaniach kręgosłupa, stawów czy w onkologii STIR jest, moim zdaniem, absolutnym „must have”, bo pozwala wyłapać nawet subtelne zmiany w szpiku kostnym i tkankach miękkich. W standardach protokołów MR, zwłaszcza narządu ruchu, bardzo często znajdziesz kombinację sekwencji T1‑zależnych, T2‑zależnych i właśnie STIR do oceny patologii. Warto pamiętać, że STIR jest sekwencją niespecyficzną dla pola – to znaczy działa dobrze zarówno w 1,5 T, jak i 3 T, w przeciwieństwie do klasycznego fat‑satu chemicznego, który bywa kapryśny przy niejednorodnościach pola. Z praktycznego punktu widzenia STIR jest też bezpieczny przy badaniach po kontraście gadolinowym, bo nie powinno się go łączyć z selektywną saturacją tłuszczu, natomiast STIR dalej poprawnie wygasza tłuszcz. Dobrą praktyką jest zapamiętanie: jeśli pytanie dotyczy tłumienia tłuszczu metodą inwersyjno‑odzyskiwania – odpowiedź to STIR, nie FLAIR ani inne sekwencje.
W obrazowaniu MR różne sekwencje mają bardzo konkretne zastosowania i łatwo się pomylić, jeśli kojarzy się je tylko ogólnie z „kontrastem” czy „lepszym obrazem”. W tym pytaniu chodziło ściśle o eliminację zakłóceń od tkanki tłuszczowej. Sekwencje zależne od PD, czyli proton density, są ukierunkowane na ocenę gęstości protonowej tkanek. Dają dobrą rozdzielczość struktur anatomicznych, szczególnie w stawach, ale same z siebie nie wygaszają selektywnie sygnału z tłuszczu. Można oczywiście nałożyć na nie dodatkową technikę fat‑sat, ale wtedy mówimy o PD z saturacją tłuszczu, a nie o „obrazowaniu PD‑zależnym” jako takim. Podobnie sekwencje T1‑zależne: tłuszcz naturalnie świeci jasno w T1, co jest przydatne np. do oceny anatomii, szpiku, zmian po kontraście gadolinowym. Jednak to, że tłuszcz jest dobrze widoczny, nie oznacza jego supresji. Wręcz przeciwnie – w klasycznym T1 bez fat‑satu tłuszcz będzie jednym z najjaśniejszych elementów obrazu. Częsty błąd polega na myleniu „ładnego kontrastu” z „tłumieniem tłuszczu”. Sekwencje FLAIR też bywają mylące. FLAIR (Fluid Attenuated Inversion Recovery) jest bardzo podobny konstrukcyjnie do STIR, bo też używa impulsu inwersyjnego, ale jest zaprojektowany do tłumienia sygnału płynu, głównie płynu mózgowo‑rdzeniowego, a nie tłuszczu. W neuroobrazowaniu to standard do wykrywania zmian w istocie białej, udarów, ognisk demielinizacyjnych. Jednak jeśli chcemy pozbyć się sygnału z tłuszczu, FLAIR po prostu nie spełni tego zadania. Prawidłowa koncepcja polega na tym, że tłumienie tłuszczu metodą inwersji uzyskujemy właśnie w STIR, gdzie czas TI jest dobrany do czasu relaksacji T1 tkanki tłuszczowej. W praktyce klinicznej stosuje się też inne techniki fat‑sat, np. CHESS czy Dixon, ale one działają na zasadzie selektywnej saturacji częstotliwościowej, a nie inwersji. Kluczowe jest więc rozróżnienie: PD i T1 opisują rodzaj kontrastu, FLAIR wycisza płyn, a STIR – tłuszcz. Mylenie tych pojęć to typowy błąd na egzaminach i w nauce MR, bo wszystkie nazwy brzmią podobnie i opierają się na relaksacji, ale ich cel kliniczny jest zupełnie inny.