Kwalifikacja: MED.08 - Świadczenie usług medycznych w zakresie diagnostyki obrazowej, elektromedycznej i radioterapii

W diagnostyce radiologicznej kręgosłupa lędźwiowego kluczowe jest zrozumienie, co dokładnie chcemy zobaczyć na obrazie i jak ustawienie pacjenta wpływa na rzutowanie się poszczególnych struktur anatomicznych. Kształt tzw. „piesków” (Scottie dog) nie jest widoczny ani w klasycznej projekcji AP, ani w PA, ani w typowej projekcji bocznej, bo w tych ustawieniach łuki kręgowe i wyrostki stawowe nakładają się na siebie w inny sposób. W projekcji AP promień pada z przodu na tył, dzięki czemu dobrze widać trzon kręgu, przestrzenie międzykręgowe, wyrostki poprzeczne oraz zarys wyrostków kolczystych, ale stawy międzywyrostkowe są rzutowane praktycznie na siebie i nie tworzą tego charakterystycznego obrazu psa. Z kolei projekcja PA w badaniach kręgosłupa lędźwiowego jest bardzo rzadko stosowana, raczej teoretyczna w tym kontekście, bo standardem klinicznym jest AP. Nawet gdyby ją wykonać, geometria rzutowania struktur kostnych pozostaje podobna – nie uzyskamy układu wyrostków przypominającego psa, tylko odwróconą perspektywę w stosunku do AP. Projekcja boczna jest świetna do oceny wysokości trzonów, krążków międzykręgowych, krzywizn kręgosłupa (lordoza lędźwiowa), a także do oceny ewentualnych przemieszczeń trzonów (spondylolisteza). Jednak w bocznej wyrostki stawowe nakładają się liniowo, więc nie tworzą przestrzennego układu potrzebnego do „Scottie dog sign”. Typowym błędem jest myślenie, że skoro coś dotyczy kręgosłupa, to wystarczy AP i boczne, bo to są „podstawowe” projekcje. W praktyce radiologicznej właśnie projekcje skośne są celowane na stawy międzywyrostkowe i łuki kręgów, więc tylko one dają ten charakterystyczny obraz anatomiczny. Dobra praktyka polega na świadomym dobieraniu projekcji do pytania klinicznego, a nie na automatycznym sięganiu po najczęściej wykonywane ustawienia.