Kwalifikacja: MED.08 - Świadczenie usług medycznych w zakresie diagnostyki obrazowej, elektromedycznej i radioterapii

Zakres 2–12 Gy/h jest charakterystyczny dla brachyterapii MDR, czyli medium dose rate. Pomyłki przy tym pytaniu zwykle biorą się z mieszania definicji mocy dawki w brachyterapii i intuicyjnego myślenia, że „wysoka dawka” to zawsze HDR, a „niska” to LDR, bez znajomości konkretnych progów liczbowych. HDR, czyli high dose rate, to technika, w której moc dawki przekracza 12 Gy/h, często jest to nawet kilkadziesiąt Gy/h. Zabiegi HDR są bardzo krótkie czasowo, trwają minuty, a nie godziny, i są wykonywane z użyciem afterloaderów o bardzo aktywnych źródłach, najczęściej 192Ir. Z punktu widzenia planowania leczenia i ochrony radiologicznej HDR ma inny profil ryzyka niż MDR – pacjent nie leży godzinami z założonymi aplikatorami i aktywnym źródłem, tylko jest napromieniany krótkotrwale i w sposób bardzo precyzyjnie kontrolowany. Dlatego przypisywanie zakresu 2–12 Gy/h do HDR jest po prostu niezgodne z przyjętymi międzynarodowo definicjami (m.in. ICRU, IAEA). LDR, low dose rate, klasycznie obejmuje zakres poniżej 2 Gy/h. To są dawne metody z zastosowaniem igieł, nasion czy drutów o małej aktywności, w których pacjent bywał hospitalizowany przez kilkadziesiąt godzin, a nawet kilka dni. Moc dawki jest tam na tyle niska, że skutki biologiczne są inne niż przy HDR czy MDR, co przekłada się na inne modele radiobiologiczne i inne schematy leczenia. Wrzucenie zakresu 2–12 Gy/h do LDR powoduje rozmycie tej granicy i psuje logikę podziału: LDR <2 Gy/h, MDR 2–12 Gy/h, HDR >12 Gy/h. Osobną kategorią jest PDR – pulsed dose rate. Technicznie wykorzystuje się tu sprzęt HDR, ale dawka jest podawana w krótkich impulsach, najczęściej co godzinę, tak żeby średnia dawka w czasie przypominała klasyczną brachyterapię LDR. To jest trochę „symulowanie LDR impulsami HDR”. Dlatego PDR nie definiuje się przez ten zakres 2–12 Gy/h, tylko przez sposób frakcjonowania dawki i średnią moc w dłuższym okresie. Mylenie PDR z konkretnym przedziałem Gy/h wynika często z tego, że ktoś zapamięta tylko nazwę, a nie koncepcję biologiczną stojącą za tą techniką. Moim zdaniem warto podejść do tego schematycznie: trzy zakresy liczbowo (LDR, MDR, HDR) plus PDR jako szczególna metoda, która stara się łączyć zalety LDR z wygodą aparatury HDR. Jak już to się ułoży w głowie, takie pytania przestają być problemem, bo od razu widać, że 2–12 Gy/h to musi być MDR.