Prawidłowo – SID (Source to Image Distance) w radiografii to odległość między źródłem promieniowania rentgenowskiego a detektorem obrazu (kasetą, przetwornikiem DR, płytą CR). To jest bardzo podstawowy, ale kluczowy parametr geometryczny badania RTG. Od SID zależy powiększenie obrazu, ostrość krawędzi (nieostrość geometryczna), a także rozkład dawki i ekspozycja detektora. W praktyce w klasycznej radiografii przyjmuje się standardowe wartości, np. 100–115 cm dla większości projekcji przyłóżkowych i stołowych, 150–180 cm dla zdjęć klatki piersiowej przy stojaku. Dzięki stałemu, znanemu SID można porównywać badania w czasie i utrzymywać powtarzalność jakości obrazu – to jest jedna z podstaw dobrych praktyk w radiologii. Moim zdaniem wielu uczniów trochę lekceważy geometrię, a to właśnie ona często decyduje, czy lekarz będzie mógł dobrze ocenić zmianę na zdjęciu. Zwiększenie SID zmniejsza powiększenie i nieostrość geometryczną, ale jednocześnie promieniowanie bardziej się rozprasza w przestrzeni, więc do uzyskania tej samej ekspozycji na detektorze trzeba zwykle podnieść mAs. W protokołach pracowni RTG bardzo często jest wpisane: projekcja AP, SID 100 cm; projekcja PA klatki, SID 180 cm itd. Technik powinien SID znać, ustawiać i kontrolować, bo zmiana SID bez korekty parametrów ekspozycji może prowadzić albo do prześwietlenia, albo do niedoświetlenia obrazu. W radiologii zabiegowej i fluoroskopii też operuje się pojęciem odległości źródło–detektor, choć czasem bardziej zwraca się uwagę na odległość źródło–pacjent, ale zasada geometryczna jest ta sama. Utrzymywanie odpowiedniego SID jest też elementem optymalizacji dawki zgodnie z zasadą ALARA, bo pozwala uzyskać dobrą jakość przy rozsądnym obciążeniu pacjenta promieniowaniem.
W tym pytaniu kłopot sprawia głównie to, że w radiologii jest sporo skrótów i łatwo je ze sobą pomylić. SID to konkretny termin geometryczny: Source to Image Distance, czyli odległość od lampy rentgenowskiej (ogniska promieniowania) do płaszczyzny detektora obrazu. Nie ma on nic wspólnego z elektroniką sterującą jasnością ani z automatyką ekspozycji, chociaż wszystkie te rzeczy razem wpływają na ostateczny wygląd zdjęcia. System automatycznej regulacji jasności kojarzy się raczej z fluoroskopią, gdzie aparat na bieżąco dopasowuje parametry, żeby obraz na monitorze miał stałą jasność, mimo że np. pacjent jest grubszy lub cieńszy w różnych miejscach. To są układy sterujące kV, mA lub czasem filtracją wiązki, ale ich nazwy to zwykle ABC (Automatic Brightness Control) albo podobne, a nie SID. Z kolei system automatycznej kontroli ekspozycji, znany jako AEC, to czujniki umieszczone za lub przed detektorem, które „wyłączają” ekspozycję, gdy zarejestrują odpowiednią ilość promieniowania. Dzięki temu zdjęcia są bardziej powtarzalne, a pacjent nie dostaje zbędnej dawki. To też nie ma związku z samą odległością, tylko z pomiarem promieniowania w czasie ekspozycji. Częsty błąd polega na tym, że ktoś widzi skrót i myśli: skoro w radiografii jest dużo automatyki, to pewnie chodzi o jakiś system sterowania. Tymczasem SID to czysta geometria. Równie mylące bywa utożsamianie SID z odległością między obiektem badanym a detektorem. Ta odległość też jest ważna i określa się ją osobno, jako OID (Object to Image Distance). OID wpływa na powiększenie i nieostrość, ale w definicji SID zawsze chodzi o źródło promieniowania, a nie o sam obiekt. Dobra praktyka w pracowni RTG polega na tym, żeby rozróżniać wszystkie te pojęcia: SID – odległość źródło–detektor, OID – odległość obiekt–detektor, AEC – automatyczna kontrola ekspozycji, systemy jasności – układy fluoroskopowe. Gdy to się poukłada w głowie, dużo łatwiej świadomie dobierać parametry badania i rozumieć, dlaczego protokoły wymagają konkretnych ustawień geometrii.