Kwalifikacja: MED.08 - Świadczenie usług medycznych w zakresie diagnostyki obrazowej, elektromedycznej i radioterapii

W tym pytaniu łatwo się pomylić, bo w radiologii analogowej lampa rentgenowska z zewnątrznym elementem przy wylocie wiązki kojarzy się wielu osobom z różnymi projekcjami czaszki czy zatok. Problem w tym, że w klasycznych projekcjach czaszki i zatok (PA, boczna, osiowa) używa się przede wszystkim standardowych lamp ogólnodiagnostycznych z kolimatorem, a nie typowego stomatologicznego tubusa do zdjęć wewnątrzustnych. Dla projekcji PA zatok czołowych pacjent jest ustawiany przy statywie lub bucky ściennym, czołem i nosem do kasety, a wiązka jest odpowiednio ukierunkowana i skolimowana. Nie stosuje się wąskiego, długiego tubusa, tylko klasyczną kolimację pola na większy obszar, bo trzeba uwidocznić całą okolice zatok, a nie malutki fragment. Podobnie przy projekcji osiowej czaszki celem jest zobrazowanie struktur podstawy czaszki, więc wymagane jest szerokie pole, precyzyjny kąt wiązki i stabilne ułożenie głowy, ale nadal używa się zwykłego kolimatora, a nie stomatologicznego tubusa. Projekcja boczna czaszki też wymaga szerokiego pola, obejmującego całą czaszkę od sklepistości po podstawę, często z widocznymi zatokami, siodłem tureckim itd. Wąski tubus ograniczający wiązkę do bardzo małego pola byłby tutaj wręcz przeszkodą, bo nie zobaczylibyśmy całości badanej struktury. Typowy błąd myślowy polega na utożsamieniu każdego „rurkowatego” zakończenia przy lampie z tubusem stomatologicznym, podczas gdy w dużych aparatach mamy po prostu obudowę kolimatora. W stomatologii natomiast tubus jest charakterystyczny: długi, wąski, często prostokątny, ściśle związany z techniką zdjęć wewnątrzustnych zębów. To właśnie tam potrzebujemy bardzo małego pola, precyzyjnego trafienia w konkretny ząb czy grupę zębów i maksymalnego ograniczenia dawki dla reszty głowy. Z mojego doświadczenia dobrze jest zapamiętać prostą zasadę: czaszka i zatoki – duże pole, kolimator; wewnątrzustne zębów – małe pole, tubus stomatologiczny.