Poprawna odpowiedź to 24, bo w tzw. systemie międzynarodowym (światowa numeracja FDI – Fédération Dentaire Internationale) ząb pierwszy przedtrzonowy w szczęce po stronie lewej oznacza się właśnie symbolem 24. Ten system opiera się na dwóch cyfrach: pierwsza cyfra oznacza ćwiartkę łuku zębowego, druga – konkretny ząb w tej ćwiartce, liczony od linii pośrodkowej. Dla zębów stałych: 1 – szczęka prawa, 2 – szczęka lewa, 3 – żuchwa lewa, 4 – żuchwa prawa. Pierwszy przedtrzonowiec w szczęce jest zawsze „4” w numeracji wewnątrz ćwiartki. Czyli po stronie lewej szczęki: 2 (ćwiartka) + 4 (pierwszy przedtrzonowiec) = 24. Moim zdaniem ten system jest dużo wygodniejszy niż stare symbole graficzne, bo łatwo go zapisać w dokumentacji, w systemach PACS, w opisach RTG i w komunikacji między lekarzami. W praktyce, kiedy opisujesz zdjęcie pantomograficzne albo skrzydłowo-zgryzowe, lekarz prowadzący oczekuje, że wskażesz ząb właśnie taką numeracją FDI. Przykład: próchnica na powierzchni stycznej zęba 24, planowane leczenie endodontyczne 24, podejrzenie zmian okołowierzchołkowych przy wierzchołku korzenia 24. W diagnostyce obrazowej i w opisach radiologicznych poprawne użycie symbolu 24 jest standardem – minimalizuje pomyłki, szczególnie gdy badania są archiwizowane w systemach informatycznych i oglądane przez różnych specjalistów. Dobrą praktyką jest też zawsze sprawdzać stronę lewą/prawą na obrazie RTG (znacznik L/R), a dopiero potem przypisywać numer zęba, żeby nie odwrócić łuków zębowych w głowie.
W systemie międzynarodowym FDI logika numeracji jest bardzo konkretna, więc każda pomyłka wynika zwykle z pomieszania kilku różnych systemów albo z nieuwzględnienia, czy mówimy o uzębieniu stałym, czy mlecznym. W pytaniu chodzi o pierwszy przedtrzonowiec po stronie lewej w uzębieniu stałym, a więc o ząb w szczęce, nie w żuchwie, i nie o ząb mleczny. W systemie FDI pierwsza cyfra określa ćwiartkę: 1 i 2 to szczęka (góra), 3 i 4 to żuchwa (dół). Druga cyfra to numer zęba w obrębie ćwiartki, liczony od linii pośrodkowej: 1 – siekacz przyśrodkowy, 2 – siekacz boczny, 3 – kieł, 4 – pierwszy przedtrzonowiec, 5 – drugi przedtrzonowiec, 6–8 – trzonowce. Z tego wynika, że liczby zaczynające się od 5 lub 8, jak 54 czy 84, dotyczą zupełnie innego układu – to już uzębienie mleczne, gdzie ćwiartki oznaczone są cyframi 5, 6, 7, 8, a nie 1–4. Ząb 54 to górny prawy mleczny pierwszy trzonowiec, a nie stały przedtrzonowiec. Z kolei 84 opisuje dolny prawy mleczny pierwszy trzonowiec. To typowy błąd: ktoś kojarzy, że „4” w drugiej pozycji jest czymś pośrednim, ale nie zauważa, że pierwsza cyfra przeskoczyła już w zakres uzębienia mlecznego. Odpowiedź 14 też bywa myląca, bo 1 z przodu oznacza faktycznie szczękę, ale prawą stronę, czyli ząb 14 to pierwszy przedtrzonowiec w szczęce po stronie prawej. W praktyce obrazowej i stomatologicznej takie pomyłki są bardzo niebezpieczne: można opisać zmiany przy złym zębie albo zaplanować leczenie po przeciwnej stronie łuku. Dobrą praktyką jest zawsze: najpierw określić, czy patrzymy na ząb stały czy mleczny, potem stronę (lewa/prawa, góra/dół), i dopiero na końcu dobrać właściwą liczbę w systemie FDI. Z mojego doświadczenia pomaga też nawyk mentalnego „przeliczenia” od jedynek przyśrodkowych, zanim wpisze się numer w opisie RTG.