Kwalifikacja: MED.08 - Świadczenie usług medycznych w zakresie diagnostyki obrazowej, elektromedycznej i radioterapii

Question

Kwalifikacja: MED.08 - Świadczenie usług medycznych w zakresie diagnostyki obrazowej, elektromedycznej i radioterapii

Kategorie: Diagnostyka obrazowa Anatomia w obrazowaniu

W ułożeniu do rentgenografii AP stawu kolanowego promień główny pada

Prawidłowe ułożenie do projekcji AP stawu kolanowego zakłada, że promień główny pada prostopadle na wierzchołek rzepki. Chodzi o to, żeby centralna wiązka przechodziła przez oś stawu kolanowego, mniej więcej na poziomie szpary stawowej, a punktem orientacyjnym na skórze jest właśnie wierzchołek rzepki. Przy takim ustawieniu unikamy sztucznego wydłużenia lub skrócenia struktur kostnych, a odwzorowanie szpary stawowej jest możliwie najbardziej zbliżone do rzeczywistości anatomicznej. W standardach opisów projekcji AP kolana podkreśla się, że promień powinien być prostopadły do kasety i do płaszczyzny stawu, bez dodatkowej angulacji, chyba że mamy szczególne wskazania (np. ocena określonych powierzchni stawowych lub pacjent z deformacją osi kończyny). W praktyce technik ustawia pacjenta w pozycji leżącej na plecach lub stojącej, kończyna dolna wyprostowana, rzepka skierowana do przodu, a kaseta pod kolanem. Centralny promień kieruje dokładnie na wierzchołek rzepki – to jest wygodny, łatwy do znalezienia punkt orientacyjny, który dobrze pokrywa się z osią stawu. Moim zdaniem warto to sobie skojarzyć: AP kolana – prostopadle – wierzchołek rzepki. Dzięki temu uzyskujemy poprawną ocenę przynasad kości udowej i piszczeli, szerokości szpary stawowej, ewentualnych zwężeń w chorobie zwyrodnieniowej, ustawienia rzepki względem bloczka kości udowej. To ma bezpośrednie przełożenie na jakość diagnostyki, bo ortopeda czy radiolog od razu widzi, czy obraz jest wykonany zgodnie z zasadami, czy coś jest zniekształcone przez złe pozycjonowanie.

W obrazowaniu stawu kolanowego w projekcji AP kluczowe jest prawidłowe pozycjonowanie pacjenta i właściwy kierunek promienia głównego. Błędy w tym zakresie prowadzą do zniekształceń obrazu: zmiany wielkości, nałożenia struktur, pozornego zwężenia lub poszerzenia szpary stawowej. Częsty błąd myślowy polega na tym, że ktoś próbuje „celować” w podstawę rzepki, bo wydaje się ona bardziej masywna i wyraźna palpacyjnie. Jednak przy standardowej projekcji AP nie jest to punkt referencyjny. Podstawa rzepki leży wyżej, bliżej trzonu kości udowej, więc jeśli ustawimy centralny promień na ten obszar, może dojść do niewłaściwego przejścia wiązki przez szparę stawową i nierównomiernego odwzorowania kłykci. W efekcie obraz może sugerować patologię, której w rzeczywistości nie ma, albo odwrotnie – maskować drobne zmiany zwyrodnieniowe. Druga grupa pomyłek dotyczy stosowania kąta 30°. Taka wyraźna angulacja promienia w klasycznej projekcji AP stawu kolanowego nie jest standardem. W praktyce radiologicznej stosuje się niewielkie angulacje, rzędu kilku stopni, i to raczej w specyficznych projekcjach lub przy wyrównywaniu deformacji osi kończyny, a nie rutynowo. Ustawienie promienia pod kątem 30° na wierzchołek lub podstawę rzepki spowoduje znaczną zmianę rzutowania struktur: rzepka przemieści się optycznie, szpara stawowa zostanie zniekształcona, może dojść do nałożenia się fragmentów kłykci kości udowej i piszczeli. Z mojego doświadczenia wynika, że takie odpowiedzi biorą się z mieszania różnych projekcji: AP kolana, osiowych projekcji rzepki czy specjalnych projekcji stawu rzepkowo‑udowego, gdzie faktycznie stosuje się większe kąty. Dlatego w typowej projekcji AP stawu kolanowego trzymamy się prostej zasady: promień prostopadły do kasety, skierowany na wierzchołek rzepki, bez dużej angulacji i bez przesuwania punktu celowania na podstawę rzepki. To daje najbardziej wiarygodny, powtarzalny obraz zgodny z zaleceniami opisanymi w podręcznikach radiologii i wytycznych dobrej praktyki.

Answer 1

A. prostopadle na wierzchołek rzepki.

Answer 2

B. prostopadle na podstawę rzepki.

Answer 3

C. pod kątem 30° na podstawę rzepki.

Answer 4

D. pod kątem 30° na wierzchołek rzepki.

W ułożeniu do rentgenografii AP stawu kolanowego promień główny pada

Odpowiedzi

Informacja zwrotna