Kwalifikacja: MED.08 - Świadczenie usług medycznych w zakresie diagnostyki obrazowej, elektromedycznej i radioterapii

Warianty odpowiedzi, w których załamki P są ujemne w odprowadzeniach I lub II albo dodatnie w aVR, opisują sytuacje typowe raczej dla rytmów pozazatokowych niż dla prawidłowego rytmu zatokowego. Węzeł zatokowo-przedsionkowy leży w górnej części prawego przedsionka, a fizjologiczny kierunek szerzenia się depolaryzacji biegnie z góry na dół i z prawej na lewą. Elektrody w odprowadzeniach I i II „patrzą” na serce właśnie mniej więcej z kierunku, w którym rozchodzi się fala pobudzenia, dlatego zapisują ją jako wychylenie dodatnie, czyli dodatni załamek P. Odprowadzenie aVR z kolei patrzy na serce z prawej strony i „od tyłu”, w kierunku przeciwnym do wektora depolaryzacji przedsionków, więc tam prawidłowy załamek P powinien być ujemny. Jeżeli ktoś zakłada, że P może być ujemny w I i II, a dodatni w aVR przy rytmie zatokowym, to zwykle wynika to z mylenia pojęcia rytmu zatokowego z samą tylko „prawidłową częstością serca” albo z intuicyjnego, ale błędnego założenia, że biegunowość załamka P nie ma większego znaczenia. To jest typowy błąd na początku nauki EKG: patrzy się głównie na QRS i ST, a załamki P schodzą na dalszy plan. W rzeczywistości taki układ, z ujemnym P w II czy I, sugeruje albo rytm z niższych partii przedsionków, albo z okolicy węzła AV, a nawet odwróconą kolejność pobudzenia przedsionków (tzw. P wsteczny). Podobnie odpowiedzi, w których P jest dodatni w aVR lub ujemny w I, są sprzeczne z podstawową geometrią wektora przedsionkowego. W praktyce klinicznej dodatni P w aVR traktuje się wręcz jako czerwone światło: coś jest nie tak z miejscem powstawania rytmu lub z ułożeniem elektrod. Warto też pamiętać, że błędne podłączenie elektrod kończynowych może dać obraz „dziwnej” biegunowości P, więc jeśli widzisz nietypowy wzorzec (np. P ujemne w I i dodatnie w aVR), zawsze dobrze jest najpierw sprawdzić poprawność podłączenia kabli. Podsumowując, prawidłowy rytm zatokowy ma ściśle określony obraz załamka P, a każde odejście od dodatniego P w I i II oraz ujemnego P w aVR powinno budzić podejrzenie rytmu pozazatokowego albo błędu technicznego, a nie być uznawane za normę.