Kwalifikacja: MED.08 - Świadczenie usług medycznych w zakresie diagnostyki obrazowej, elektromedycznej i radioterapii

Opis w pytaniu jednoznacznie wskazuje na rytm pochodzący z węzła zatokowo–przedsionkowego, bo załamki P są dodatnie w odprowadzeniach I i II oraz ujemne w aVR. To jest podstawowe kryterium rozpoznania rytmu zatokowego, obowiązujące w większości podręczników EKG i wytycznych kardiologicznych. Błędne odpowiedzi wynikają zwykle z pomieszania dwóch rzeczy: pochodzenia rytmu (skąd impuls startuje) z jego częstością oraz z mylenia pojęć „zwolniony”, „przyspieszony” i „zahamowany”. Przyspieszony rytm zatokowy oznacza tachykardię zatokową, czyli sytuację, gdy rytm ma cechy zatokowe (prawidłowa morfologia P), ale częstość przekracza 100/min. W pytaniu wyraźnie podano, że częstość jest mniejsza niż 60/min, więc nie da się tego zakwalifikować jako rytm przyspieszony. To jest bardzo typowy błąd: ktoś widzi opisany rytm zatokowy i automatycznie łączy go z przyspieszeniem, bo „rytmy zatokowe kojarzą się z wysiłkiem”, a tymczasem skala jest taka sama: <60 bradykardia, 60–100 normokardia, >100 tachykardia. Pojęcie zahamowania zatokowego dotyczy sytuacji, gdy węzeł zatokowy okresowo przestaje generować impulsy – na EKG widzimy wtedy nagłe, dłuższe pauzy bez załamków P i bez zespołów QRS, często wielokrotnie dłuższe niż podstawowy odstęp RR. W pytaniu w ogóle nie ma mowy o pauzach, tylko o regularnym rytmie z niską częstością, więc nie jest to zahamowanie, tylko po prostu zwolnienie pracy węzła. Z mojego doświadczenia uczniowie często mylą też zwolniony rytm zatokowy z niemiarowością zatokową. Niemiarowość zatokowa to zmienność odstępów RR przy zachowanym zatokowym pochodzeniu rytmu – klasycznie związana z fazami oddychania (przy wdechu serce przyspiesza, przy wydechu zwalnia). Na EKG wszystkie załamki P wyglądają tak samo, ale odległości między kolejnymi zespołami QRS nie są jednakowe. W treści zadania w ogóle nie podano informacji o zmienności odstępów RR, a jedynie o samej częstości <60/min, więc nie mamy podstaw, by rozpoznawać niemiarowość zatokową. Dobrym nawykiem jest takie podejście: najpierw określ, czy rytm jest zatokowy (morfologia P), potem oceń, czy jest miarowy czy niemiarowy (odstępy RR), a na końcu sprawdź częstość i dopiero wtedy używaj określeń „przyspieszony”, „zwolniony”, „niemiarowy” czy „zahamowany”. W pracy technika EKG takie uporządkowanie myślenia bardzo pomaga uniknąć właśnie takich pomyłek, jak w tym pytaniu.