Prawidłowo – dla gabinetu rentgenowskiego z zestawem do badań naczyniowych obowiązujące przepisy wymagają powierzchni co najmniej 25 m². Wynika to z charakteru badań naczyniowych: mamy tu duży stół angiograficzny, ruchome ramię C lub inny tor obrazowania, zasilacze, pompy kontrastu, często dodatkowe monitory, a do tego cały zespół: lekarz, technik, pielęgniarka, czasem anestezjolog. W pomieszczeniu musi być realna przestrzeń na bezpieczne przemieszczanie się personelu, manewrowanie aparatem, ustawianie pacjenta, wjazd łóżka czy wózka, a także swobodny dostęp do pacjenta w razie nagłego zdarzenia, np. reakcji na kontrast czy zatrzymania krążenia. Zbyt małe pomieszczenie ogranicza możliwości prawidłowego pozycjonowania pacjenta i ustawiania ramienia C, utrudnia zachowanie właściwych odległości od źródła promieniowania oraz właściwe rozmieszczenie osłon stałych i ruchomych. Moim zdaniem ważne jest też to, że w praktyce w takich gabinetach instaluje się dodatkowe systemy, np. iniekcji automatycznej, monitoring hemodynamiczny, czasem aparat USG – to wszystko zabiera miejsce. Normy powierzchni są tak dobrane, żeby oprócz samego aparatu i stołu dało się zapewnić ergonomię pracy i spełnić wymagania ochrony radiologicznej: odpowiednią odległość od źródła promieniowania, możliwość ustawienia ścian osłonowych, drzwi, okienka podglądowego, a często też zaplanowanie osobnej sterowni. W dobrych praktykach projektowania pracowni RTG zawsze przy badaniach naczyniowych przyjmuje się te większe metraże właśnie po to, żeby nie „dusić” stanowiska pracy i nie ryzykować kompromisów bezpieczeństwa.
W tym pytaniu łatwo wpaść w pułapkę myślenia, że „przecież aparat to tylko RTG, więc wystarczy taki sam gabinet jak do zwykłych zdjęć”. To jest właśnie typowy błąd. Badania naczyniowe wymagają znacznie bardziej rozbudowanego stanowiska niż klasyczna lampa do zdjęć przeglądowych. Powierzchnie rzędu 8 m² czy 15 m² są wartościami, które można kojarzyć raczej z małymi gabinetami zabiegowymi albo z minimalnymi pokojami dla prostych stanowisk diagnostycznych, ale nie z angiografią. Przy tak małej powierzchni nie da się zapewnić prawidłowego ustawienia ramienia C, swobody obrotu wokół pacjenta, miejsca na wjazd łóżka oraz przestrzeni na zespół zabiegowy. To nie jest tylko kwestia wygody – to wprost przekłada się na bezpieczeństwo radiologiczne i możliwość ewakuacji pacjenta, jeśli coś pójdzie nie tak. Podobnie 20 m² bywa intuicyjnie wybierane jako „rozsądny kompromis”, ale w przypadku gabinetu do badań naczyniowych nadal jest to za mało. Sprzęt angiograficzny jest obszerny: stół, kolumna lampy, detektor, panele sterowania, pompa kontrastu, zestaw monitorów, często też dodatkowe wyposażenie anestezjologiczne. Trzeba zachować określone odległości od źródła promieniowania i zaplanować układ ścian z odpowiednimi osłonami stałymi. Jeżeli sala jest za ciasna, personel ma tendencję do pracy bliżej pola promieniowania, trudniej też ustawić ruchome osłony ołowiane w optymalnym miejscu, co zwiększa dawki rozproszone. Z mojego doświadczenia wynika, że projektując pracownię, która ma obsługiwać zabiegi naczyniowe, zawsze kończy się na większych metrażach niż ktoś „na oko” zakłada na początku. Przepisy, które wymagają co najmniej 25 m², biorą pod uwagę nie tylko obecny sprzęt, ale też rezerwę na serwis, ewentualne doposażenie, a przede wszystkim ergonomię i ochronę radiologiczną. Dlatego wszystkie mniejsze wartości z odpowiedzi są po prostu niezgodne z wymaganiami dla tej klasy pracowni i w praktyce nie pozwoliłyby na legalne dopuszczenie gabinetu do użytkowania.