Kwalifikacja: ELE.05 - Eksploatacja maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych
Zawód: Technik elektryk
W instalacji trójfazowej działającej w układzie TN-C, gdy na odbiornikach wystąpi napięcie fazowe przekraczające 300 V, co może być tego przyczyną?
Odpowiedzi
Informacja zwrotna
Przerwanie ciągłości przewodu PEN w instalacji 3-fazowej pracującej w układzie TN-C prowadzi do sytuacji, w której napięcie fazowe może wzrosnąć powyżej 300 V. W takiej konfiguracji przewód PEN pełni zarówno funkcje przewodu neutralnego, jak i ochronnego. W przypadku przerwania jego ciągłości, nie tylko zanikają połączenia ochronne, ale również występuje ryzyko, że napięcie na odbiornikach z fazy, do której dochodzi, wzrośnie do wartości zagrażających bezpieczeństwu, co jest szczególnie niebezpieczne dla urządzeń i ludzi. W praktyce, w przypadku przerwania przewodu PEN, pozostałe przewody fazowe zaczynają 'przeciążać' system, co może doprowadzić do niebezpiecznych sytuacji, takich jak uszkodzenie sprzętu, wyzwolenie zabezpieczeń, a w skrajnych przypadkach do porażenia prądem. Stosowanie odpowiednich zabezpieczeń oraz regularne kontrole instalacji są kluczowe dla zapobiegania takim awariom. W kontekście norm, warto odwołać się do PN-IEC 60364, który definiuje zasady ochrony przed porażeniem prądem elektrycznym.
Zwarcie fazy z przewodem PEN prowadziłoby do nieprawidłowego rozkładu napięć, jednak nie jest to główny powód wzrostu napięcia powyżej 300 V na odbiornikach. W sytuacji zwarcia fazowego, napięcia na pozostałych fazach mogą spadać, ponieważ dochodzi do podziału prądów i obciążenia. Zwarcie międzyfazowe także wprowadza nieprawidłowości w dostawie energii, lecz skutkiem jest zazwyczaj wyzwolenie zabezpieczeń, co chroni urządzenia przed nadmiernym napięciem. Natomiast przerwa w jednej z faz skutkuje z kolei nierównomiernym rozkładem obciążenia w systemie trójfazowym, co może prowadzić do problemów z równowagą obciążenia, ale rzadko skutkuje wzrostem napięcia na odbiornikach do wartości niebezpiecznych. W przypadku układu TN-C kluczowe znaczenie ma ciągłość przewodu PEN, który jest odpowiedzialny za ochronę przed porażeniem. Brak tego przewodu może spowodować, że napięcie na odbiornikach będzie w sposób niekontrolowany rosło, co zagraża bezpieczeństwu użytkowników oraz urządzeń. Dlatego uznanie przerwania ciągłości przewodu PEN za główną przyczynę wzrostów napięcia w tym układzie jest kluczowe dla prawidłowego zrozumienia funkcjonowania instalacji elektrycznych oraz ich bezpieczeństwa.