Kwalifikacja: ELE.05 - Eksploatacja maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych
Zawód: Technik elektryk
W jakim celu stosuje się przełącznik gwiazda-trójkąt w układzie zasilania silnika trójfazowego?
Odpowiedzi
Informacja zwrotna
Przełącznik gwiazda-trójkąt jest powszechnie stosowany w układach zasilania silników trójfazowych w celu ograniczenia prądu rozruchowego. Kiedy silnik jest uruchamiany w układzie gwiazdy, napięcie na każdej fazie wynosi tylko 1/√3 (około 58%) napięcia międzyfazowego, co powoduje znaczące zmniejszenie prądu rozruchowego, który jest proporcjonalny do napięcia. Dzięki temu unika się przeciążenia sieci zasilającej oraz zmniejsza ryzyko uszkodzenia silnika. Po osiągnięciu odpowiednich obrotów, przełącznik zmienia połączenie na układ trójkąta, co pozwala na uzyskanie pełnej mocy silnika. Stosowanie przełącznika gwiazda-trójkąt jest zgodne z normami, takimi jak IEC 60034, które regulują zasady stosowania silników elektrycznych. W praktyce, ten system jest niezwykle przydatny w aplikacjach, w których wymagany jest wysoki moment rozruchowy, np. w młynach, dźwigach czy kompresorach, gdzie kontrola prądu podczas rozruchu jest kluczowa dla zapewnienia bezpiecznej i efektywnej pracy.
Twierdzenie, że przełącznik gwiazda-trójkąt zwiększa moment rozruchowy jest błędne, ponieważ w rzeczywistości jego głównym celem jest zmniejszenie prądu rozruchowego, jak wcześniej wspomniano. W przypadku silników indukcyjnych, moment obrotowy podczas rozruchu jest proporcjonalny do kwadratu napięcia zasilającego. Dlatego przy uruchamianiu w układzie gwiazdy, gdzie napięcie jest niższe, moment obrotowy również będzie mniejszy. Zmniejszenie prędkości obrotowej nie jest również celem tego przełącznika; prędkość obrotowa silnika jest determinowana przez częstotliwość zasilania i liczbę par biegunów, a układ gwiazda-trójkąt nie wpływa na te parametry. Ponadto, zwiększenie przeciążalności w kontekście przełącznika gwiazda-trójkąt jest pojęciem mylnym. Przeciążalność to zdolność silnika do pracy przy wyższych niż nominalne obciążeniach przez krótki czas, co nie jest celem działania tego układu. Kluczowe jest zrozumienie, że przełącznik gwiazda-trójkąt stanowi tylko tymczasowe połączenie, które ma na celu zminimalizowanie prądu podczas rozruchu, a nie zwiększenie momentu czy prędkości. Zatem, podstawowym błędem myślowym jest mylenie funkcji przełącznika z innymi właściwościami silnika oraz jego pracy w różnych warunkach obciążeniowych.