Filtr IR (podczerwony) jest kluczowym narzędziem w fotografii podczerwonej, ponieważ pozwala na selektywne przepuszczanie promieniowania podczerwonego, które jest niewidoczne dla ludzkiego oka. Umożliwia to rejestrowanie szczegółów, które są niewidoczne w tradycyjnych zakresach światła widzialnego. W zastosowaniach praktycznych, filtr IR jest często wykorzystywany w fotografii krajobrazowej, by uzyskać unikalne efekty wizualne, takie jak jasne niebo i kontrastujące zieleń roślinności. Warto również zwrócić uwagę, że w przypadku kamer cyfrowych, które są wrażliwe na światło podczerwone, zastosowanie odpowiednich filtrów IR jest ważne dla uzyskania właściwego balansu kolorów i szczegółowości obrazu. Standardy dotyczące fotografii podczerwonej, takie jak ISO 12232, zalecają stosowanie filtrów IR w celu poprawy jakości obrazów, co potwierdza ich znaczenie w tej dziedzinie.
Użycie filtrów UV, polaryzacyjnych czy neutralnych w kontekście fotografii podczerwonej jest nieadekwatne i prowadzi do nieporozumień. Filtr UV jest przeznaczony do blokowania promieniowania ultrafioletowego, co ma swoje zastosowanie w redukcji zamglenia atmosferycznego oraz poprawie kontrastu w zdjęciach, ale nie ma wpływu na promieniowanie podczerwone. Zastosowanie filtra polaryzacyjnego, który działa na podstawie eliminacji odbić oraz zwiększenia nasycenia kolorów w zakresie światła widzialnego, nie przyniesie żadnych korzyści w kontekście fotografowania w podczerwieni, gdzie istotne jest przepuszczenie fal podczerwonych. Filtr neutralny, który obniża ogólną jasność obrazu bez zmiany kolorów, również nie ma zastosowania w tym kontekście, ponieważ nie selekcjonuje promieniowania podczerwonego. Często błędne przekonania o zastosowaniu tych filtrów wynikają z niepełnego zrozumienia właściwości różnych typów filtrów oraz ich interakcji z różnymi zakresami długości fal. W fotografii kluczowe jest dobranie odpowiednich narzędzi do specyficznych zastosowań, co w przypadku technik podczerwonych oznacza jednoznaczne preferowanie filtrów IR, które są zaprojektowane specjalnie do pracy w tym zakresie. Ignorowanie tego aspektu może prowadzić do rozczarowujących rezultatów i marnowania zasobów.