Kwalifikacja: BUD.18 - Wykonywanie pomiarów sytuacyjnych, wysokościowych i realizacyjnych oraz opracowywanie wyników tych pomiarów
Zawód: Technik geodeta
Który z błędów instrumentalnych teodolitu nie jest usuwany podczas pomiaru kąta w dwóch pozycjach lunety?
Odpowiedzi
Informacja zwrotna
Libella rurkowa jest elementem teodolitu, który odpowiada za poziomowanie instrumentu. W przypadku błędu instrumentalnego związanego z libellą rurkową, jego eliminacja nie jest możliwa poprzez pomiar kątów w dwóch położeniach lunety. Działa to w ten sposób, że błędy wynikające z nieprawidłowego ustawienia poziomu nie mogą być skorygowane przez zmianę pozycji pomiarowej, ponieważ poziom jest określany niezależnie od orientacji lunety. W praktyce oznacza to, że jeśli libella jest źle skalibrowana, to błędy będą się powtarzać niezależnie od tego, jak często zmieniamy pozycję lunety. Dlatego tak ważne jest regularne sprawdzanie i kalibracja libelli rurkowej przed rozpoczęciem pomiarów. W standardach takich jak norma ISO 17123-1 określono procedury kalibracyjne, które powinny być przestrzegane, aby zapewnić dokładność pomiarów. Użycie teodolitu, w tym jego libelli, w geodezji, budownictwie czy inżynierii lądowej wymaga staranności, aby uniknąć błędów, które mogą prowadzić do poważnych konsekwencji w planowaniu i realizacji projektów budowlanych.
W przypadku błędu instrumentalnego związanego z miejscem zera, kolimacją oraz inklinacją, pomiar kątów w dwóch położeniach lunety może skutecznie zredukować te błędy. Miejsce zera odnosi się do punktu, w którym teodolit wskazuje zero na skali — jeśli miejsce to jest źle ustawione, można to skorygować przez zmianę ustawienia lunety. Przykładem może być dostosowanie poziomu instrumentu, aby wskazania były zgodne z rzeczywistością. Kolimacja dotyczy poprawności ustawienia osi optycznej lunety w kierunku obiektu. Pomiar kątów z dwóch różnych pozycji pozwala na zniwelowanie błędów związanych z niewłaściwą kolimacją poprzez porównanie wyników z dwóch pomiarów. Inklinacja, czyli kąt nachylenia teodolitu, również może być korygowana przez wykonanie dwóch pomiarów w różnych położeniach, co pozwala na zidentyfikowanie i skorygowanie ewentualnych odchyleń. Powszechnym błędem jest założenie, że wszystkie błędy teodolitu można wyeliminować poprzez pomiar w dwóch położeniach lunety, co prowadzi do nieprawidłowych wniosków. W praktyce, aby uzyskać dokładne wyniki, konieczne jest kompleksowe podejście do kalibracji i regularne sprawdzanie wszystkich aspektów instrumentalnych teodolitu przed wykonaniem pomiarów.