Wgląd do ksiąg wieczystych ma charakter publiczny, co oznacza, że każdy zainteresowany ma prawo do ich przeglądania. Księgi wieczyste są źródłem informacji o stanie prawnym nieruchomości, w tym o jej właścicielu, obciążeniach hipotecznych i innych ograniczeniach. Dzięki temu dostępowi, potencjalni nabywcy nieruchomości mogą zweryfikować jej stan prawny przed podjęciem decyzji o zakupie. Przykładem praktycznego zastosowania jest sytuacja, gdy osoba planująca nabycie działki sprawdza, czy nie jest ona obciążona hipoteką, co mogłoby wpłynąć na dalsze kroki w procesie transakcyjnym. Ponadto, transparentność ksiąg wieczystych wspiera uczciwość w obrocie nieruchomościami, co jest zgodne z najlepszymi praktykami w zakresie zarządzania majątkiem i ochrony praw użytkowników. Warto zauważyć, że w Polsce możliwość dostępu do ksiąg wieczystych regulowana jest przez Ustawę o księgach wieczystych i hipotece, co podkreśla znaczenie tego narzędzia w obrocie prawnym.
Ograniczenie dostępu do ksiąg wieczystych tylko do określonych grup, takich jak właściciele nieruchomości, pełnomocnicy czy rzeczoznawcy, jest niezgodne z zasadami transparentności i dostępności informacji w obrocie nieruchomościami. Odpowiedzi sugerujące, że wyłącznie pełnomocnik właściciela lub rzeczoznawca mogą mieć dostęp do tych dokumentów, pomijają istotny aspekt, jakim jest prawo każdego obywatela do informacji publicznej. Często spotykanym błędem myślowym jest przekonanie, że jedynie osoby związane z transakcją mają prawo do wglądu w księgi wieczyste, co wynika z niepełnej wiedzy na temat funkcji ksiąg w systemie prawnym. W praktyce, dostęp do tych dokumentów pozwala na zapewnienie bezpieczeństwa obrotu nieruchomościami oraz chroni interesy potencjalnych nabywców poprzez umożliwienie im zweryfikowania stanu prawnego danej nieruchomości. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, każdy zainteresowany, niezależnie od statusu prawnego, ma prawo do zapoznania się z informacjami zawartymi w księgach wieczystych. Dlatego ograniczanie dostępu do wybranej grupy osób jest nie tylko niewłaściwe, ale również sprzeczne z ideą przejrzystości w obrocie prawnym, co jest standardem w cywilizowanych systemach prawnych.