Cięcie poziomicowe, czyli tak zwana odległość wysokościowa między sąsiednimi poziomicami na mapie topograficznej, wynosi tutaj 10 metrów. Jest to bardzo popularna i często spotykana wartość w polskich mapach topograficznych, szczególnie tych w skali 1:10 000 lub 1:25 000. Taki wybór nie jest przypadkowy – pozwala uzyskać kompromis między czytelnością mapy a ilością przekazywanych informacji o rzeźbie terenu. Moim zdaniem, gdyby cięcie było mniejsze, mapa zrobiłaby się za bardzo „zagęszczona” i ciężko byłoby szybko wyłapać najważniejsze formy terenu. Z kolei większe cięcie powoduje zbyt duże uproszczenie, co może być problematyczne np. dla geodetów, planistów czy nawet turystów górskich – szczególnie w trudnym terenie. Standardy kartograficzne w Polsce (i nie tylko) jasno określają, że dla przeciętnych obszarów niżowych i wyżynnych 10 m to optymalna wartość. Warto pamiętać, że na mapach bardzo szczegółowych, np. inżynierskich lub do celów projektowych, można spotkać cięcie 5 m lub nawet mniejsze, ale to raczej wyjątek niż reguła. W praktyce umiejętność rozpoznania wartości cięcia poziomicowego to absolutna podstawa pracy z mapą – pozwala lepiej orientować się w terenie i szybciej podejmować trafne decyzje.
Wielu osobom zdarza się mylić, czym jest cięcie poziomicowe i jaką ma wartość na typowej mapie topograficznej. Z mojego doświadczenia wynika, że najczęstszym błędem jest utożsamianie gęstości poziomic z wielkością cięcia – czasami wydaje się, że jeśli poziomice są blisko siebie, to mają bardzo małe cięcie, a jeśli daleko, to cięcie jest duże. To jednak tylko częściowo prawda, bo rozstaw poziomic wynika także z ukształtowania terenu, a nie tylko z ich cięcia. Gdy wybierzemy np. 5 m jako cięcie poziomicowe, zakładamy, że mapa z taką dokładnością pokazuje zmiany wysokości – takie cięcie stosuje się jednak głównie na mapach bardzo dokładnych, technicznych, najczęściej na obszarach o niewielkich różnicach wysokości, gdzie zależy nam na pokazaniu każdej nawet drobnej nierówności. Z kolei wartości 20 m czy 25 m spotyka się raczej na mapach przeglądowych, przeznaczonych do bardzo ogólnej orientacji w terenie lub w terenach górskich o wielkich wysokościach względnych, gdzie zbyt małe cięcie generowałoby ogromną ilość poziomic i praktycznie uniemożliwiłoby czytanie mapy. Typowy błąd polega na nieuwzględnieniu celu i skali mapy – na standardowych mapach topograficznych stosuje się cięcie 10 m właśnie dlatego, że jest to kompromis pozwalający zachować czytelność i jednocześnie przekazać najważniejsze informacje o rzeźbie terenu. Zapamiętaj, że inne wartości stosuje się tylko w konkretnych, uzasadnionych przypadkach, a nie jako standard.