Kwalifikacja: GIW.06 - Wykonywanie prac geologicznych

Większość osób, które uczą się o układach krystalograficznych, często myli rombowy czy romboedryczny z trójskośnym, bo wydają się podobne na pierwszy rzut oka — wszędzie są jakieś nierówności długości czy kąta. Jednak w rzeczywistości układ rombowy (ortorhombiczny) charakteryzuje się trzema różnymi długościami krawędzi (a≠b≠c), ale wszystkie kąty są proste, czyli α=β=γ=90°. W praktyce daje to komórkę, która wygląda jak wydłużony prostokąt w trzech wymiarach. Romboedryczny (często mylony z trygonalnym) natomiast przypomina bardziej sześcian, w którym wszystkie krawędzie są równe (a=b=c), lecz kąty są równe, ale niekoniecznie 90° (α=β=γ≠90°). Tu łatwo się wkręcić, bo w nazwie jest „rombo-”, więc wydaje się, że wszystko jest inne — a to zmyłka. Układ trygonalny, zwany też trigonem lub układem trójskośnym, to zupełnie coś innego: wszystkie kąty oraz długości są różne i żaden z kątów nie jest prosty. Jeżeli w zadaniu pojawia się zapis α≠β≠γ oraz a≠b≠c, praktycznie zawsze mówimy o układzie trójskośnym. W rzeczywistości, błędna identyfikacja tych układów może prowadzić do niepoprawnego rozpoznania minerałów w badaniach laboratoryjnych i przekłamań w analizach X-ray czy optycznych. Spotkałem się wielokrotnie z opinią, że to jest tylko kwestia teorii, ale przy projektowaniu materiałów o określonych własnościach – na przykład w inżynierii materiałowej czy analizie strukturalnej – pomylenie tych układów potrafi narobić sporo zamieszania. Żeby nie dać się złapać na takie myślenie, warto zawsze zerkać na definicję: trzy różne kąty i trzy różne długości, brak symetrii – to układ trójskośny, a jeśli mamy wszystkie kąty proste lub wszystkie kąty równe, to już nie to. Sam przekonałem się, że dobra analiza tej klasyfikacji to podstawa skutecznej pracy z materiałami krystalicznymi.