Kwalifikacja: GIW.06 - Wykonywanie prac geologicznych

W tym zadaniu pojawiają się przykłady par minerałów, które na pierwszy rzut oka mogą się wydawać różne, ale w rzeczywistości łączy je identyczny skład chemiczny – różnią się natomiast strukturą krystaliczną, co fachowo nazywa się polimorfizmem. Diament i grafit to właśnie taki przypadek: oba składają się wyłącznie z węgla, ale mają zupełnie inną budowę sieci krystalicznej, przez co diametralnie różnią się właściwościami fizycznymi (twardość, przewodnictwo elektryczne). Podobna sytuacja zachodzi w przypadku kalcytu i aragonitu – to odmiany polimorficzne węglanu wapnia (CaCO3), a ich istnienie ma spore znaczenie choćby w przemyśle cementowym czy przy badaniu skamieniałości. Piryt i markasyt również mają ten sam wzór chemiczny (FeS2), ale inną strukturę, przez co mają różne własności technologiczne, choćby pod kątem odporności na czynniki atmosferyczne czy wyglądu. Typowym błędem jest zakładanie, że skoro wygląd czy własności są różne, to minerały muszą różnić się składem – tymczasem często decyduje o tym tylko geometria cząsteczek w sieci krystalicznej. W praktyce zawodowej takie pomyłki mogą prowadzić do złej klasyfikacji skał czy błędnej oceny materiałów w analizie petrograficznej. Prawdziwą parą o różnych wzorach chemicznych są gips (CaSO4·2H2O) oraz anhydryt (CaSO4), co widać po obecności lub braku cząsteczek wody w strukturze. To właśnie różnica w składzie chemicznym, a nie tylko w ułożeniu atomów, stanowi właściwe kryterium w tym pytaniu. Dlatego podczas rozpoznawania minerałów warto sprawdzić zarówno skład, jak i strukturę, aby uniknąć takich typowych nieporozumień.