Kwalifikacja: GIW.06 - Wykonywanie prac geologicznych

Bardzo często spotykam się z przekonaniem, że tylko duże prace budowlane czy przemysłowe mogą wywoływać osuwiska, podczas gdy w rzeczywistości wystarczy nawet zwiększona wilgotność gruntu czy nieprzemyślana zabudowa stoku. Nadmierne obciążenie stoku, chociażby przez budowę domów czy dróg, powoduje wzrost naprężeń w masie gruntowej i może prowadzić do utraty stabilności. Szczególnie niebezpieczne jest to w rejonach o skomplikowanej budowie geologicznej, na przykład w Karpatach. Z kolei wzrost wilgotności – po długotrwałych opadach lub wiosennych roztopach – powoduje zmniejszenie wytrzymałości gruntu, co też jest jednym z podstawowych mechanizmów prowadzących do osuwisk. Ingerencja mechaniczna, na przykład odkrywkowa eksploatacja surowców, to klasyczny przykład – naruszając strukturę gruntu i równowagę mas skalnych, praktycznie prosimy się o ruchy masowe na stoku. Wydobycie otworowe ropy i gazu przez odwierty nie powoduje takich zjawisk – rzadko kiedy zmienia się układ naprężeń w taki sposób, by wywołać osuwisko, na co wskazują zarówno polskie, jak i międzynarodowe doświadczenia branżowe. Typowym błędem jest utożsamianie każdej działalności wydobywczej z ryzykiem osuwiskowym, podczas gdy liczy się sposób oddziaływania na grunt i sposób przemieszczenia mas ziemi czy skał. Istotne jest zrozumienie, że czynnikiem inicjującym osuwisko jest naruszenie stabilności zbocza, a nie samo istnienie odwiertów czy eksploatacji podziemnej. Warto to mieć na uwadze przy analizowaniu zagrożeń geotechnicznych i planowaniu inwestycji inżynieryjnych.