Odpowiedź dotycząca Niecki Nidziańskiej jest jak najbardziej trafiona. To właśnie tam spotyka się jedne z najbardziej spektakularnych przykładów krasu gipsowego w Polsce. Tereny te, a szczególnie okolice Pińczowa czy Buska-Zdroju, znane są w środowisku geologów z licznych jaskiń, lejów i wywierzysk powstałych w wyniku rozpuszczania skał gipsowych przez wodę podziemną. Kras gipsowy to bardzo specyficzna odmiana krasu, bo zachodzi w skałach gipsowych, które są podatniejsze na rozpuszczanie niż, na przykład, wapienie. Takie formy jak jaskinie, kominy krasowe czy zapadliska mają istotne znaczenie praktyczne – przez to, że teren jest niestabilny i podatny na zapadanie, wymaga ostrożności przy planowaniu wszelkich inwestycji budowlanych czy infrastrukturalnych. W praktyce branżowej wiedza o obecności krasu gipsowego to podstawa np. przy projektowaniu dróg, sieci wodociągowych czy nawet uprawach rolnych – wszystko przez możliwe zapadliska czy zmiany w odpływie wód gruntowych. Szczerze mówiąc, moim zdaniem, Niecka Nidziańska to taki poligon doświadczalny dla geotechników i inżynierów, bo zjawiska krasowe wymuszają stosowanie rozwiązań zgodnych z najlepszymi praktykami geologicznymi. Dobrze jest znać takie lokalizacje i ich specyfikę, bo w branży spotykanie się z takimi terenami to codzienność.
Niecka Nidziańska to miejsce wyjątkowe w Polsce właśnie przez obecność form krasu gipsowego, a inne wymienione lokalizacje co prawda mogą przywodzić na myśl zjawiska krasowe, ale istotnie różnią się pod względem geologii podłoża. Góry Stołowe, mimo że są rozpoznawalne przez swoje charakterystyczne piaskowcowe formacje i malownicze skałki, nie oferują form krasu gipsowego – tam dominuje raczej kras w piaskowcach, który daje zupełnie inne efekty niż kras w gipsie. Z kolei Kotlina Kłodzka to teren bogaty w zjawiska krasowe, ale głównie w skałach wapiennych, tak jak Jaskinia Niedźwiedzia czy inne jaskinie Masywu Śnieżnika. Gips w tych rejonach praktycznie nie występuje, więc nie sposób mówić o prawdziwym krasie gipsowym. Kotlina Nowotarska natomiast to obszar typowo aluwialny; tam dominują osady rzeczne i torfowiska, a nie warstwy gipsowe, więc obecność form krasu gipsowego jest niemożliwa z geologicznego punktu widzenia. Częstym błędem jest mylenie pojęcia krasu jako takiego z konkretną odmianą krasu gipsowego, który wymaga nie tylko obecności skał rozpuszczalnych, ale właśnie specyficznych warunków – odpowiednio grubych pokładów gipsu oraz warunków hydrogeologicznych. W praktyce inżynierskiej i przy pracy terenowej warto kojarzyć nie tylko ogólne pojęcia, ale też precyzyjnie lokalizować poszczególne typy krasu, bo ma to realny wpływ na podejmowanie decyzji inwestycyjnych czy projektowych. Moim zdaniem to jeden z tych tematów, gdzie drobny błąd w rozpoznaniu może bardzo skomplikować działania w branży.