Kwalifikacja: GIW.06 - Wykonywanie prac geologicznych

W geologii łatwo się pomylić, zwłaszcza gdy terminy wydają się podobne albo brzmią bardzo fachowo. Porfiroblast to zupełnie inna bajka – to po prostu duży kryształ, który rośnie w skale metamorficznej podczas jej przeobrażenia, często widoczny gołym okiem w łupkach czy gnejsach. Nie ma nic wspólnego z magmą ani z wyrwaniem fragmentów innych skał przez magmę. Z kolei prakryształ to trochę mylące słowo, bo w geologii się go praktycznie nie używa; czasem w niektórych opracowaniach pojawia się jako określenie bardzo starego ziarna mineralnego, ale to nie jest standardowe pojęcie, a już na pewno nie odnosi się do fragmentu skały, który został „przeniesiony” przez lawę. Stromatolit to kolejny przykład terminu, który brzmi naukowo, ale ma zupełnie inny kontekst – to struktura powstała przez działalność bakterii, głównie cyjanobakterii, które budują warstwowe kolonie. Stromatolity są ważne w paleontologii i geologii historycznej, bo pokazują życie na Ziemi sprzed milionów lat, ale nie mają żadnego związku z magmatyzmem. Częsty błąd polega na przykładaniu każdej dziwnie brzmiącej nazwy do pojęć z zakresu wulkanizmu. Moim zdaniem najłatwiej się nabrać na podobieństwo słów albo kierować się intuicją zamiast konkretną wiedzą o procesach geologicznych. W praktyce, tylko ksenolit spełnia definicję fragmentu skały obcej w masie magmowej – zarówno według definicji Międzynarodowej Unii Nauk Geologicznych, jak i podręczników do petrologii. Dlatego warto poświęcić chwilę na rozróżnienie tych pojęć, bo w pracy terenowej czy przy analizie próbek pomylenie ich może prowadzić do błędnych wniosków na temat historii skały czy warunków jej powstania.