Kwalifikacja: GIW.06 - Wykonywanie prac geologicznych

Bardzo często myli się pojęcia takie jak geostanowisko, pomnik przyrody czy rezerwat przyrody, choć każdy z nich odnosi się do innego zakresu ochrony geologicznej lub przyrodniczej. Geostanowisko to raczej jednostkowe miejsce, punkt lub niewielki obszar, gdzie występują cenne formy czy struktury geologiczne, ale nie ma ono statusu osobnego, wyraźnie wyznaczonego obszaru chronionego na poziomie krajowym lub międzynarodowym. Z mojego doświadczenia wynika, że geostanowiska najczęściej spotyka się w rejestrach naukowych albo lokalnych wykazach, ale nie mają one rozbudowanej infrastruktury ani programu edukacyjnego jak geoparki. Pomnik przyrody natomiast to forma ochrony pojedynczych obiektów – na przykład głazu narzutowego czy nietypowego drzewa. Nie spełnia wymogu szeroko zakrojonej ochrony dziedzictwa geologicznego, bo skupia się na konkretnym elemencie, a nie na całym obszarze. Rezerwat przyrody to już coś poważniejszego, ale główny nacisk kładzie się tam na ochronę przyrody żywej i nieożywionej w sensie ogólnym, niekoniecznie z myślą o dziedzictwie geologicznym i naukowej wartości geologii. W rezerwatach mogą być chronione ciekawe formacje, ale nie zawsze są one udostępnione do celów edukacyjnych czy turystycznych. Moim zdaniem typowym błędem jest wiara, że każda forma ochrony przyrody z automatu obejmuje geologiczne dziedzictwo naukowe – a to nie jest prawda. Geopark to jedyny, szeroko rozpoznawalny na świecie typ obszaru chronionego, który łączy precyzyjne granice, znaczenie naukowe i nacisk na geologię, a także edukację i współpracę społeczną. To podejście zgodne z praktyką UNESCO i coraz częściej spotykane w Polsce.