Kwalifikacja: GIW.06 - Wykonywanie prac geologicznych

Zagłębienie się w temat form polodowcowych wymaga rozróżnienia kilku kluczowych pojęć. Najczęściej popełnianym błędem jest mylenie ozów z innymi formami fluwioglacjalnymi, jak sandry czy kemy, a nawet z drumlinami, które mają zupełnie inne pochodzenie. Drumliny to pagórki o wrzecionowatym kształcie, ale powstają one w wyniku bezpośredniego działania lodowca, nie wód roztopowych, i ułożone są zgodnie z kierunkiem ruchu lodu. Sandry natomiast to rozległe, płaskie stożki napływowe, często mylone przez uczniów z ozami przez obecność żwirów i piasków, ale są znacznie większe i nie mają wydłużonego, krętego profilu. Jeszcze inną formą są kemy, powstające w zagłębieniach na powierzchni lodowca jako niewielkie pagórki, a nie podlodowcowe tunele wypełnione żwirami, jak ozy. Typowym błędem jest też przekonanie, że każda wydłużona forma we fluwioglacjalnym krajobrazie to sandr lub drumlin – w praktyce tylko ozy mają charakterystyczną, krętą linię i znaczą przewężenia, które są efektem przepływu wody pod ciśnieniem w tunelach lodowcowych. Moim zdaniem warto zapamiętać, że ozy są jakby śladem dawnych rzek płynących pod lodem i mają duże znaczenie praktyczne jako złoża surowców czy w planowaniu infrastruktury. W branży standardem jest precyzyjne rozróżnianie tych form ze względu na ich wpływ na gospodarkę wodną oraz potencjał surowcowy terenu. Z mojego doświadczenia w terenie wynika, że rozpoznanie tych form pozwala uniknąć błędów przy planowaniu budowy, odwiertów czy eksploatacji kruszyw, a jednocześnie docenić unikalność polskiego krajobrazu glacjalnego.