Kwalifikacja: GIW.06 - Wykonywanie prac geologicznych

Wiele osób myli typy jezior, kierując się bardziej ogólnymi skojarzeniami niż rzeczywistymi cechami geomorfologicznymi. Jeziora deltowe powstają na skutek nagromadzenia osadów rzecznych w ujściach rzek, gdzie nurt traci energię i tworzy deltę – są to więc najczęściej zbiorniki nizinne i płytkie, a typowym przykładem w Polsce jest Druzno przy ujściu Wisły. W przypadku jezior rynnowych mówimy o wydłużonych zagłębieniach tworzonych przez wody lodowcowe, ciągnących się często na długich odcinkach, jak znane jeziora mazurskie – rynny powstały pod lodowcem, więc ich przebieg jest liniowy, a nie punktowy czy skupiony w kotlinach. Jeziora wytopiskowe z kolei formują się w wyniku topnienia martwego lodu pozostawionego przez cofający się lodowiec – są to tzw. oczka polodowcowe, zwykle niewielkie i rozproszone na nizinach, rzadko w górach, a ich kształt jest nieregularny, często niestabilny z powodu wypełniania się osadami. Typowym błędem myślenia jest sugerowanie się samą obecnością jeziora w górach jako dowodem na deltowe czy wytopiskowe pochodzenie, tymczasem o typie decyduje sposób powstania i cechy ukształtowania terenu wokół zbiornika. Standardowa analiza w geologii i geografii obejmuje właśnie rozpoznanie form otoczenia – jeziora cyrkowe są osadzone w skalistych amfiteatrach, o wyraźnej asymetrii ścian i stromych brzegach. Często spotykałem się z opinią, że każdy zbiornik w górach to rynnowy, ale to uproszczenie prowadzące do nieprecyzyjnych ocen. Dobre praktyki branżowe wymagają rozpoznania, czy mamy do czynienia z dawnym cyrkiem lodowcowym, a nie inną formacją polodowcową – to klucz do poprawnej klasyfikacji i zrozumienia procesów, które ukształtowały dany obszar.