Wybrzeże dalmatyńskie to klasyczny przykład tzw. wybrzeża równoległego, gdzie pasma górskie i doliny przebiegają niemal równolegle do linii brzegowej. Taki układ sprawia, że na zdjęciu satelitarnym łatwo dostrzec długie, wąskie wyspy oraz półwyspy ciągnące się równolegle do lądu. Ta charakterystyka jest szczególnie widoczna na wybrzeżu Chorwacji, czyli właśnie w Dalmacji. W praktyce rozpoznanie tego typu wybrzeża jest bardzo ważne przy planowaniu inwestycji turystycznych, żegludze czy ochronie środowiska – wyspy i półwyspy często mają unikalne ekosystemy, które w branży turystycznej są wielką zaletą. Standardy branżowe, np. wytyczne Międzynarodowej Unii Geograficznej, wskazują na konieczność prawidłowej klasyfikacji typów wybrzeży przy analizach środowiskowych i planowaniu zagospodarowania przestrzennego. Moim zdaniem, zrozumienie tej specyfiki jest też fajnym narzędziem w codziennej pracy geografa czy urbanisty: wybrzeża dalmatyńskie są nie tylko malownicze, ale też bardzo praktyczne pod kątem znajdowania naturalnych portów i zatok. Warto pamiętać, że taki krajobraz wpływa na rozwój lokalnych społeczności, transport i gospodarkę morską. Takie rozpoznanie z satelity to podstawa w analizach GIS i kartografii terenów nadmorskich.
Wybrzeża riasowe, fiordowe i szkierowe różnią się znacząco od typu dalmatyńskiego, zarówno pod względem genezy, jak i wyglądu na zdjęciach satelitarnych. Riasowe powstają w wyniku zalania dolin rzecznych przez morze, co powoduje tworzenie nieregularnych, ząbkowanych linii brzegowych z licznymi, rozgałęzionymi zatokami. Typowym przykładem są wybrzeża Galicji w Hiszpanii czy Bretanii we Francji. Ich rozmieszczenie, a także układ dolin, jest często chaotyczny i nie układa się w równoległe pasma. Fiordowe natomiast to efekt zalania przez morze dawnych dolin polodowcowych, charakteryzujących się bardzo stromymi zboczami i głębokimi, wąskimi zatokami. Kraje skandynawskie, zwłaszcza Norwegia, są klasycznym przykładem takich formacji. Na zdjęciu satelitarnym fiordy są wyraźne przez swoje poszarpane linie i praktycznie pionowe brzegi. Szkierowe zaś, to wybrzeża powstałe na obszarach z licznymi skałami i wysepkami – typowe dla południowej Szwecji czy Finlandii. Na zdjęciach wyglądają jak mozaika tysięcy małych wysepek, bez wyraźnych długich pasm. Wybór jednej z tych opcji często wynika z błędnego utożsamiania nierównej linii brzegowej z formami dalmatyńskimi lub braku znajomości cech charakterystycznych – zwłaszcza różnic w ułożeniu wysp czy kierunku przebiegu dolin względem morza. W praktyce poprawna identyfikacja tego typu wybrzeży jest bardzo ważna przy analizach środowiskowych, planowaniu infrastruktury i ocenie możliwości rozwoju transportu morskiego. Szczególnie GIS i analizy przestrzenne wymagają precyzyjnej klasyfikacji, bo od niej zależy potem poprawność interpretacji przestrzennej i decyzji inwestycyjnych. Mylenie tych typów jest dość częste, ale wynika raczej z pobieżnej obserwacji niż z dokładnej analizy geomorfologicznej.
