Kwalifikacja: GIW.06 - Wykonywanie prac geologicznych

W branży budowlanej i geotechnicznej często spotykamy różne badania laboratoryjne i polowe dotyczące właściwości gruntów, ale ich interpretacja wymaga znajomości specyfiki poszczególnych parametrów. Często można się pomylić, bo terminy takie jak spoistość, pęcznienie czy ściśliwość są mylone z uziarnieniem, choć oznaczają zupełnie inne cechy. Spoistość dotyczy zdolności gruntu do zachowania spójności i jest oceniana np. przez badania wytrzymałości na ścinanie lub konsystencji, a nie przez analizę frakcji ziarnowych – tu wykorzystuje się zupełnie inne wykresy, np. diagramy Atterberga. Pęcznienie natomiast wiąże się z właściwościami ilastych gruntów do zwiększania objętości pod wpływem wody i pokazuje się je na wykresach zmian wilgotności lub objętości w czasie, a nie na skali logarytmicznej średnic ziaren. Z kolei ściśliwość oznacza podatność gruntu na zmniejszanie objętości pod wpływem obciążenia i ocenia się ją w oedometrze, a wyniki pokazuje się na wykresach osiadania, a nie na analizie uziarnienia. Typowym błędem jest utożsamianie tych badań z granulometrią, bo każda z tych właściwości wpływa na inne aspekty zachowania gruntu w budownictwie. W praktyce odczytanie wykresu uziarnienia, takiego jak na ilustracji, pozwala określić proporcje poszczególnych frakcji (ił, pył, piasek, żwir, kamienie) i z tego wyciągnąć wnioski do celów projektowych, natomiast nie daje informacji o zachowaniu się gruntu pod wpływem wody czy obciążeń mechanicznych. Ważne jest, by zawsze zwracać uwagę na oś poziomą (średnica ziarna) i pionową (procentowa zawartość), co jednoznacznie wskazuje na analizę uziarnienia, zgodnie z normami branżowymi.