Najstarsze skały w Polsce rzeczywiście pojawiają się w Górach Sowich, co potwierdzają liczne badania geologiczne prowadzone od lat. To miejsce jest wyjątkowe, bo właśnie tam występują skały metamorficzne, głównie gnejsy i migmatyty, których wiek ocenia się nawet na ponad miliard lat! Takie skały powstały jeszcze w prekambryjskich epokach, co daje nam bezpośredni wgląd w najwcześniejsze etapy historii geologicznej naszej planety. Z mojego doświadczenia wynika, że znajomość tego typu lokalizacji przydaje się nie tylko w geologii, ale i w budownictwie czy planowaniu infrastruktury – stare, twarde skały są wytrzymałe, choć ich obróbka może być kosztowna. Właśnie dlatego przy budowie dróg czy dużych obiektów inżynierskich zawsze analizuje się, z jakim podłożem mamy do czynienia. Branża geologiczna i budowlana mocno zwraca uwagę na wiek i rodzaj skał, bo od tego zależy bezpieczeństwo konstrukcji czy koszty inwestycji. Moim zdaniem, świadomość istnienia takich stanowisk geologicznych w Polsce może inspirować do dalszych badań, bo Góry Sowie są skarbnicą wiedzy o przeszłości naszej Ziemi. W praktyce, jeżeli ktoś pracuje przy rozpoznawaniu gruntów, te informacje mogą zdecydować o całym podejściu do inwestycji.
Wydaje się, że to pytanie potrafi zmylić, bo zarówno Tatry, jak i Karkonosze czy Pieniny kojarzą się z mocno zróżnicowaną budową geologiczną i licznymi skałami. Jednak warto pamiętać, że choć w Tatrach rzeczywiście występują stare skały, przede wszystkim wapienie i granity, to jednak ich wiek jest młodszy niż skał z Gór Sowich. Tatry powstały głównie w mezozoiku i kenozoiku, a ich najstarsza część to skały krystaliczne, które mają około 500 milionów lat, czyli znacznie mniej niż gnejsy z Gór Sowich. Karkonosze też często są wskazywane jako obszar starych utworów, bo tam spotyka się liczne granitoidy i skały metamorficzne, ale ich wiek również nie sięga tak daleko w przeszłość jak skały z Gór Sowich. Pieniny natomiast to rejon mocno złożony tektonicznie, lecz skały tam występujące powstały głównie w okresie mezozoiku, czyli są młodsze o setki milionów lat. Często myli się te miejsca przez ich charakterystyczny krajobraz i obecność różnych typów skał, ale klucz tkwi w szczegółach datowania radiometrycznego oraz dokładnej analizie składu mineralnego. Typowym błędem jest utożsamianie gór wysokich z najstarszymi skałami, gdy tymczasem Góry Sowie, o mniej imponujących wysokościach, skrywają najgłębszą historię geologiczną Polski. W branży geologicznej często podkreśla się, by nie patrzeć tylko na efektowność form terenu, lecz dokładnie analizować dane stratygraficzne i wiek skał. To szczegóły decydują o poprawnej identyfikacji, co bywa nieoczywiste na pierwszy rzut oka.