Kwalifikacja: GIW.06 - Wykonywanie prac geologicznych

Wybierając minerały takie jak albit, kalcyt czy ortoklaz, często można się kierować skojarzeniami z ich obecnością w różnych skałach, jednak pod względem odporności na wietrzenie chemiczne nie dorównują one kwarcowi. Albit, będący plagioklazem sodowym, dość łatwo podlega procesom rozkładu w obecności wody i dwutlenku węgla; typowo przechodzi wtedy w kaolinit czy inne minerały ilaste. Kalcyt natomiast jest wręcz podręcznikowym przykładem minerału bardzo podatnego na wietrzenie chemiczne, co widać w jego rozpuszczaniu się pod wpływem kwaśnych deszczy – to zjawisko leży u podstaw kształtowania się krasu. Ortoklaz, będący skalenicem potasowym, choć jest odporniejszy od kalcytu i albita, także nie jest tak trwały jak kwarc; w toku długich procesów geologicznych ortoklaz przekształca się w minerały ilaste, np. kaolinit, szczególnie w środowiskach wilgotnych i kwaśnych. Często można spotkać się z mylnym przeświadczeniem, że skoro dany minerał jest składnikiem skał magmowych lub metamorficznych, to będzie równie trwały na powierzchni Ziemi. To nie zawsze prawda – kluczowa jest tu budowa krystaliczna i odporność chemiczna. Z praktycznego punktu widzenia, kiedy oceniasz odporność materiałów budowlanych albo analizujesz procesy glebotwórcze, to właśnie kwarc stanowi wzorzec trwałości. Pozostałe wymienione minerały z czasem ulegają przekształceniom, co należy uwzględniać przy doborze materiałów czy ocenie stabilności gleb. Moim zdaniem takie pomyłki wynikają najczęściej z braku rozróżnienia pomiędzy odpornością na ścieranie a odpornością na rozkład chemiczny, dlatego zawsze warto sprawdzić, jak dany minerał reaguje na działanie czynników chemicznych, zanim uzna się go za trwały.