Kwalifikacja: GIW.06 - Wykonywanie prac geologicznych

Temat łupliwości w minerałach jest jednym z bardziej klasycznych zagadnień w mineralogii i często prowadzi do pomyłek, zwłaszcza gdy porównuje się minerały o podobnej budowie krystalograficznej. Biotyt – typowy przedstawiciel miki – wykazuje bardzo dobrą łupliwość w jednym kierunku, co oznacza, że łatwo oddziela się na cienkie, elastyczne płytki. To jeden z najbardziej charakterystycznych objawów tego minerału, przez co raczej nie można go pomylić z oliwinami czy piroksenami, jeśli chodzi o łupliwość. Skalenie potasowe z kolei mają dosyć dobrą łupliwość w dwóch kierunkach, przecinających się pod kątem zbliżonym do prostego, co w praktyce często daje efekt pękania minerału na bloki o wyraźnych krawędziach. To ważne, bo w petrografii łupliwość skalenia niemal zawsze pozwala go odróżnić od innych pospolitych minerałów skałotwórczych. Z kolei pirokseny mają łupliwość wyraźną, choć nieco gorszą niż skalenie, w dwóch kierunkach przecinających się pod kątem około 90°. Łatwo tu o pomyłkę, bo niektóre podręczniki podkreślają, że łupliwość piroksenów jest mniej doskonała niż np. u amfiboli. Typowy błąd w rozumowaniu polega na utożsamianiu słabej łupliwości z niewyraźną – a to nie do końca to samo. W przypadku oliwinów łupliwość jest praktycznie niewidoczna i nie ma znaczenia diagnostycznego, dlatego to właśnie je uznaje się za minerały o niewyraźnej łupliwości. W praktyce terenowej i laboratoryjnej pomyłki wynikają najczęściej z nieuwzględnienia kontekstu występowania minerału lub pobieżnego oglądu pęknięć. Moim zdaniem, warto przy każdym rozpoznaniu minerału zwracać uwagę nie tylko na łupliwość, ale też przełam i teksturę powierzchni, bo to daje najpewniejsze rezultaty.