Kwalifikacja: GIW.06 - Wykonywanie prac geologicznych

Wiele osób myli pojęcia związane z formami ochrony przyrody, bo rzeczywiście parki narodowe, rezerwaty przyrody czy parki krajobrazowe są bardzo ważnymi elementami systemu ochrony środowiska w Polsce. Jednak każda z tych form ma trochę inne założenia i cele. Park narodowy to najwyższa rangą forma ochrony – powołuje się go ze względu na unikatowe wartości przyrodnicze, naukowe, kulturowe czy krajobrazowe, ale jest to działanie typowo krajowe i jego ochrona niekoniecznie wynika z zobowiązań wobec całej Unii Europejskiej. Podobnie rezerwaty przyrody – chronią konkretne, często niewielkie obszary o szczególnym znaczeniu, ale o ich wyborze decydują krajowe instytucje i są one z reguły silnie ograniczone pod względem możliwości korzystania przez ludzi. Z kolei parki krajobrazowe mają chronić wartości krajobrazowe, historię i walory turystyczne, dopuszczając szerokie formy użytkowania i gospodarki – ta ochrona jest mniej restrykcyjna i nie skupia się na konkretnych siedliskach czy zagrożonych gatunkach w skali europejskiej. Typowym błędem jest zakładanie, że każda forma ochrony automatycznie odnosi się do obowiązków wynikających z członkostwa w UE. Tymczasem tylko sieć Natura 2000 jest odpowiedzią na zobowiązania prawne państw członkowskich w zakresie ochrony wybranych siedlisk i gatunków, które są cenne dla całej Europy. Ochrona w ramach Natura 2000 opiera się na precyzyjnych kryteriach naukowych i jest ściśle monitorowana przez Komisję Europejską – to zupełnie inny poziom zobowiązań i praktyk niż te, które wynikają z lokalnych czy krajowych decyzji. Moim zdaniem warto odróżniać te systemy, bo błędne rozumienie ich roli prowadzi potem do nieporozumień np. przy planowaniu inwestycji lub w analizie oddziaływania na środowisko.