Kwalifikacja: GIW.06 - Wykonywanie prac geologicznych

Ocenianie porowatości materiałów skalnych to temat dość szeroki, ale niestety wiele osób myli ją z innymi właściwościami fizycznymi czy chemicznymi skał. Podatność na łamanie lub kruszenie w rękach co prawda mówi nam sporo o spoistości i twardości skały, ale w żaden sposób nie obrazuje porowatości ani nie pozwala na jej oszacowanie. Skała może być bardzo twarda, a zarazem mieć wysoką porowatość – dobrym przykładem są niektóre wapienie lub piaskowce cementowane twardymi spoiwami, a jednak z zachowanymi przestrzeniami porowymi. Z drugiej strony, intensywność reakcji z HCl to typowy test na obecność minerałów węglanowych (głównie kalcytu), czyli coś zupełnie niezwiązanego z porowatością. Skały silnie reagujące z kwasem solnym mogą być zarówno bardzo porowate, jak i prawie całkowicie szczelne, zależnie od ich genezy i budowy. Jeśli chodzi o ciężar właściwy skały, to jest on związany głównie ze składem mineralnym i stopniem zwięzłości, a nie bezpośrednio z porowatością – dwa okazy tej samej skały o różnej porowatości mogą mieć bardzo podobny ciężar właściwy. Typowym błędem w rozumowaniu jest tutaj utożsamianie właściwości mechanicznych lub chemicznych z cechami strukturalnymi, jak porowatość – a te rzeczy często nie korelują. W praktyce terenowej i laboratoryjnej zawsze należy oddzielać ocenę porowatości (najlepiej właśnie przez test wsiąkania wody lub specjalistyczne metody objętościowe) od innych cech skały jak twardość, ciężar czy skład chemiczny. Z mojego doświadczenia wynika, że tylko systematyczne i przemyślane podejście pozwala uniknąć powyższych pomyłek i wyciągać prawidłowe wnioski dotyczące właściwości skały, a co za tym idzie – jej praktycznego wykorzystania w budownictwie, górnictwie czy hydrogeologii.