Kwalifikacja: GIW.06 - Wykonywanie prac geologicznych

Wiele osób automatycznie myśli, że żwiry, piaski czy piaskowce mają podobne cechy, jeśli chodzi o porowatość, a to trochę za duże uproszczenie. W żwirach i piaskach dominuje porowatość szczelinowa, czyli taka zwyczajna – pory powstają pomiędzy ziarnami, a więc struktura jest dość jednorodna. Piaskowce z kolei to skały osadowe o porowatości głównie międzyziarnowej, chyba że są bardzo mocno zcementowane, wtedy ta porowatość jeszcze dodatkowo maleje. Z mojego doświadczenia wynika, że błędne skojarzenie porowatości podwójnej z piaskami albo żwirami bierze się z tego, że wydają się one porowate „na oko” – przestrzenie są duże, więc płyny mogą się łatwo przemieszczać, ale to zupełnie inny mechanizm niż podwójny system porów. Tymczasem porowatość podwójna dotyczy właśnie skał, gdzie oprócz zwykłych międzyporowych przestrzeni dochodzi jeszcze drugi rodzaj porów – najczęściej w lepiszczu lub nawet w szczelinach, jak to bywa w zlepieńcach. Standardy hydrogeologiczne i górnicze wyraźnie rozróżniają te mechanizmy, bo ma to wpływ na przepuszczalność i na sposób eksploatacji złoża. Trzeba uważać, żeby nie mieszać ze sobą tych pojęć – wybierając niesłusznie piaski lub żwiry, można przeoczyć ważne kwestie związane z transportem płynów w skałach o bardziej złożonej budowie. No i piaskowce, choć mogą mieć różne typy porów, to jednak nie wchodzą w klasyczne definicje podwójnej porowatości. W praktyce taka wiedza pozwala lepiej planować prace geologiczne i uniknąć kosztownych pomyłek.