Kwalifikacja: GIW.06 - Wykonywanie prac geologicznych

To pytanie jest świetnym przykładem, jak łatwo można się złapać na mylnych tropach, gdy chodzi o geologiczne dzieje Bałtyku. Wiele osób automatycznie łączy powstawanie mórz z procesami dryfu kontynentów, bo rzeczywiście, dryf płyt tektonicznych decyduje o kształcie oceanów na świecie. Jednak Bałtyk to młode morze śródlądowe, którego geneza nie wynikała bezpośrednio z rozchodzenia się kontynentów, a raczej z ostatnich cykli lodowcowych. Paleogeńska transgresja morska dotyczyła z kolei zupełnie innego okresu geologicznego, około 60–30 milionów lat temu, i choć wtedy rzeczywiście na terenie dzisiejszej Polski pojawiały się morza, to nie miało to związku z obecnym Bałtykiem. Orogeneza alpejska to monumentalny proces powstawania gór, takich jak Alpy, i mimo że wpłynęła na ukształtowanie południowej Europy, nie była kluczowa w formowaniu się Bałtyku. Błąd ten bierze się często z utożsamiania wszystkich dużych zmian geologicznych z górotwórczością, ale w przypadku Bałtyku kluczowe były procesy glacjalne. Właśnie wycofanie się ostatniego lądolodu skandynawskiego uwolniło masy wód, które wypełniły obniżenia terenu, a następnie połączyły się z wodami morskimi. W praktyce, mylenie tych procesów prowadzi do błędnych założeń w naukach środowiskowych czy planowaniu inwestycji hydrotechnicznych. Z mojego doświadczenia wynika, że warto uważnie śledzić chronologię i specyfikę procesów geologicznych, bo to one decydują o właściwym rozumieniu historii danego regionu. W kontekście Bałtyku, nie chodziło ani o rozchodzenie się kontynentów, ani o wielkie transgresje paleogeńskie, ani o wypiętrzanie gór, tylko o efekt gigantycznego lądolodu i jego powolny zanik, który pośrednio do dziś kształtuje środowisko i gospodarkę nadbałtycką.