Kwalifikacja: GIW.06 - Wykonywanie prac geologicznych

Granulometria gruntu to podstawa wszelkich analiz w geotechnice oraz inżynierii lądowej. Wiele osób myli czasem frakcje, głównie przez podobieństwo nazw lub uproszczone schematy ze szkoły. Zacznijmy od tego, że frakcja iłowa to ziarna o średnicy poniżej 0,002 mm. Iły mają inną charakterystykę – są plastyczne, bardzo słabo przepuszczają wodę, a ich zachowanie pod obciążeniem różni się diametralnie od piasków. Frakcja mułowa obejmuje natomiast zakres 0,002-0,05 mm – muły są nieco bardziej przepuszczalne od iłów, ale wciąż bardzo drobne, osiadają powoli w wodzie. W praktyce muły i iły bardzo łatwo się mylą, bo oba dają błotnistą konsystencję, jednak różnica jest zasadnicza. Żwir to z kolei cząstki powyżej 2 mm, aż do kilku centymetrów – żwiry są dobrze przepuszczalne, stosowane często jako warstwa odsączająca, ale nie tworzą tak zwartej struktury jak piasek. Najczęstszy błąd myślenia polega na zakładaniu, że piasek jest tylko drobny, więc jeśli ziarna mają 0,05 mm to to już muł – a to nieprawda, bo zgodnie z normami (jak PN-EN ISO 14688-1 czy polskie wytyczne geotechniczne) to wciąż piasek. Z drugiej strony, przy analizie próbki zawsze trzeba patrzeć, czy granica frakcji nie została przekroczona, bo łatwo o pomyłkę, szczególnie gdy próbka jest niejednorodna. Z mojego doświadczenia w laboratorium geotechnicznym wynika, że poprawne oznaczenie frakcji granulometrycznej ułatwia nie tylko dobór technologii, ale też prognozowanie zachowania gruntu przy obciążeniu czy pod wpływem wody. W opisanej próbce – 0,05-2 mm – to klasyczny piasek, bardzo często spotykany w polskich warunkach, idealny do zastosowań budowlanych. Warto pamiętać, że każda pomyłka w klasyfikacji może skutkować poważnymi błędami w projekcie czy wykonawstwie.