Kwalifikacja: GIW.06 - Wykonywanie prac geologicznych

Często spotyka się zdezorientowanie przy ustalaniu skali pionowej do przekrojów geologicznych, zwłaszcza gdy mowa jest o przewyższeniu. Najpopularniejszym błędem jest założenie, że skala pionowa powinna być taka sama jak pozioma, czyli 1:50 000 – to niestety sprawia, że przekrój wychodzi bardzo „spłaszczony” i wiele struktur geologicznych traci czytelność. Z kolei wybór 1:10 000 wydaje się intuicyjny, bo im mniejsza liczba w mianowniku, tym wszystko wydaje się większe i bardziej szczegółowe, ale w praktyce takie przewyższenie (czterokrotne) sprawiłoby, że przekrój byłby nienaturalnie wyciągnięty w pionie – trudno byłoby potem porównać proporcje i mogłoby to prowadzić do błędnych interpretacji warstw czy uskoków. Skala 1:100 000 to z kolei przewyższenie o połowę w stosunku do mapy 1:50 000, co działa w drugą stronę – wszystko wygląda jeszcze bardziej płasko, a szczegóły morfologiczne praktycznie znikają. W geologii, zgodnie z wieloma podręcznikami i wytycznymi branżowymi (np. normy polskie i zalecenia Państwowego Instytutu Geologicznego), najczęściej wybiera się przewyższenie dwukrotne, czyli podział mianownika przez dwa. Takie podejście daje optymalną czytelność i pozwala prawidłowo ocenić relacje stratygraficzne i strukturalne. Z mojego doświadczenia wynika, że warto zawsze dopytać o przewyższenie na przekroju, bo błędna skala potrafi wywrócić całą interpretację terenu. Najlepiej zapamiętać, że przekrój geologiczny powinien być przygotowany tak, by był czytelny i zgodny z branżowymi standardami – a to najczęściej oznacza właśnie dwukrotne przewyższenie, czyli w tym przypadku skalę 1:25 000.