Szrafura przedstawiona na tym rysunku to klasyczna symbolika stosowana w geologii i kartografii inżynierskiej do oznaczania skał osadowych. Ten charakterystyczny wzór przypomina cegiełki lub układanie murarskie, co nie jest przypadkowe – symbolizuje bowiem warstwową budowę skał osadowych, gdzie poszczególne warstwy (ławy) odkładają się jedna na drugiej przez tysiące, a nawet miliony lat. To bardzo praktyczne, bo już na pierwszy rzut oka pozwala odróżnić je od skał magmowych czy metamorficznych, które mają inne szrafury (np. kropki, linie, przekątne). W praktyce, gdy projektujesz przekroje geologiczne albo pracujesz nad mapami dokumentacyjnymi do celów budowlanych, ta szrafura to podstawa – wystarczy, że spojrzysz na fragment rysunku, żeby wiedzieć, że masz do czynienia np. z piaskowcem, wapieniem czy iłem. Takie oznaczenia są zgodne z wytycznymi norm PN-EN ISO 710-1 oraz klasyczną tradycją polskiej geologii inżynierskiej – widziałem już tyle map, że naprawdę trudno to pomylić. Sam na początku miałem z tym problem, ale po kilku projektach w terenie, ten wzór po prostu zapada w pamięć i nie wyobrażam sobie, żeby oznaczać skały osadowe inaczej.
W branży geologicznej i budowlanej często można się natknąć na nieporozumienia dotyczące oznaczeń graficznych różnych typów skał – szrafury bywają mylące, szczególnie dla osób, które dopiero zaczynają swoją przygodę z dokumentacją techniczną lub kartografią geologiczną. Wskazanie szrafury przedstawionej na rysunku jako odpowiadającej skałom magmowym, wulkanicznym czy metamorficznym to dość typowy błąd, wynikający najczęściej z braku praktyki lub pobieżnego zapamiętania schematów ze szkoły. Skały magmowe mają zupełnie inne oznaczenia – najczęściej są to nieregularne punkty lub plamki, symbolizujące ich ziarnistą strukturę i brak regularnych warstw. Z kolei skały wulkaniczne bywają oznaczane szrafurą bardziej chaotyczną, z nieregularnymi kreskami lub plamami, co ma oddać ich pochodzenie z szybkiego zastygania lawy. Skały metamorficzne zaś, w myśl dobrych praktyk branżowych, przedstawia się za pomocą skośnych linii, często krzyżujących się, co symbolizuje ich intensywnie przeobrażoną i przeważnie zmetamorfizowaną strukturę. Typowym błędem jest zakładanie, że wszystkie rodzaje skał można oznaczyć prostą szrafurą cegiełkową – w praktyce taka szrafura jest zarezerwowana dla skał osadowych, które właśnie charakteryzują się układem warstw. Moim zdaniem, żeby nie popełniać takich pomyłek, warto poświęcić trochę czasu i dokładnie przejrzeć legendy map geologicznych czy tablice z normami PN-EN ISO 710-1 – to bardzo pomaga w późniejszej pracy i pozwala uniknąć niepotrzebnych wpadek na etapie projektowania. W geologii inżynierskiej takie błędy mogą prowadzić nawet do niewłaściwego interpretowania warunków gruntowych, co później odbija się na jakości całej inwestycji.
