Kwalifikacja: GIW.06 - Wykonywanie prac geologicznych

Pojęcie gradacji bardzo często pojawia się w geologii, ale dotyczy ono raczej sortowania cząstek w osadach np. pod wpływem wody czy wiatru – nie ma to nic wspólnego z rozdzielaniem się magmy na lżejsze i cięższe składniki. Moim zdaniem, sporo osób myli gradację z innymi procesami, bo brzmi trochę podobnie do gradacji cieczy czy stopów, ale tutaj to kompletnie nie ta bajka. Z kolei krystalizacja to proces wytrącania się kryształów ze schładzającej się magmy albo roztworu – to trochę inny etap przemian, bo krystalizacja prowadzi do powstawania minerałów, a nie do rozdzielenia magmy na warstwy o różnej gęstości. Nierzadko uczniowie utożsamiają krystalizację z wszelkim rozdzielaniem, ale tutaj kluczowe jest oddzielenie faz ciekłych, nie krystalicznych. Jest jeszcze dezintegracja, ale to po prostu rozpad, rozkład – używany raczej w kontekście rozdrabniania skał, a nie procesów zachodzących w magmie. W praktyce geologicznej i górniczej stosowanie poprawnych terminów jest bardzo ważne, bo pozwala unikać nieporozumień – szczególnie przy szukaniu złóż lub analizowaniu historii skał. Wydaje mi się, że najczęstszy błąd to właśnie utożsamianie likwacji z bardziej ogólnymi procesami typu krystalizacja. Natomiast tylko likwacja fachowo opisuje zjawisko rozwarstwienia się magmy na frakcje o różnej gęstości podczas stygnięcia. Warto to zapamiętać, bo praktycy często pytają o te różnice podczas rozmów o genezie rud i minerałów.