Kwalifikacja: GIW.06 - Wykonywanie prac geologicznych

Pojawia się często pewne zamieszanie co do powstawania różnych typów jaskiń, zwłaszcza gdy w grę wchodzą różne procesy geologiczne. Jaskinie lodowcowe kojarzą się z terenami pokrytymi lodowcami, gdzie topniejący lód żłobi tunele i korytarze, jednak w Polsce takich form praktycznie nie spotykamy – no, może w bardzo specyficznych warunkach górskich. Typowe jaskinie lodowcowe tworzą się np. na Islandii czy w Alpach, a ich istnienie jest związane z przemieszczaniem się mas lodu i wody. Natomiast jaskinie tektoniczne powstają w wyniku ruchów skorupy ziemskiej, kiedy skały pękają pod wpływem naprężeń – takie szczeliny tylko czasem są na tyle duże, by utworzyć jaskinię, ale to raczej rzadkość, zwłaszcza w skałach wapiennych. Szczelinowe jaskinie z kolei to przemiany, które zachodzą w wyniku pęknięć i rozwarstwień, jednak zazwyczaj mają one bardzo wąskie i długie korytarze. W przypadku Jaskini Raj mamy do czynienia z typową krasową genezą, czyli rozpuszczaniem wapieni przez wody nasycone CO2, a nie z efektem pękania czy topnienia lodu. Typowym błędem jest mylenie krasu z innymi procesami, bo wiele osób sądzi, że każda większa dziura w ziemi to efekt jakiegoś pękania czy ruchów tektonicznych. Jednak w rzeczywistości w Polsce zdecydowana większość jaskiń powstała przez krasowienie, co wyraźnie widać na przykładzie bogatej szaty naciekowej Jaskini Raj. Prawidłowe rozróżnianie tych procesów jest niezwykle ważne np. przy ocenie zagrożeń czy planowaniu zabezpieczeń w terenie – myląc je, można wydać nietrafione decyzje dotyczące ochrony lub zagospodarowania danego obszaru. Branżowe standardy w geologii zalecają dokładne badania genezy jaskiń przed rozpoczęciem jakichkolwiek działań technicznych w ich pobliżu.