Na zdjęciu widać kwarc, który rzeczywiście należy do gromady krzemianów, a dokładniej do grupy krzemianów tlenowych. To minerał o wzorze SiO2, bardzo powszechny w skorupie ziemskiej, praktycznie spotykany wszędzie – od skał magmowych po metamorficzne i osadowe. Co ciekawe, kwarc jest wykorzystywany w wielu dziedzinach przemysłu: od produkcji szkła, przez elektronikę (oscylatory kwarcowe są podstawą zegarków i urządzeń precyzyjnych), aż po jubilerstwo. Moim zdaniem warto znać cechy tego minerału – charakterystyczny połysk szklisty, twardość (7 w skali Mohsa), muszlowy przełam, a także często przezroczystość lub mlecznobiały odcień. Standardy mineralogiczne podkreślają też jego znaczenie jako wskaźnika warunków środowiskowych w geologii czy nawet jako materiału budowlanego (np. piasek kwarcowy do zapraw i betonu). W codziennej praktyce geologa czy technika budowlanego rozpoznanie kwarcu to absolutna podstawa, bo od jego obecności zależy wytrzymałość i właściwości wielu skał. Z mojego doświadczenia, kwarc jest dobrym przykładem, jak połączyć teorię z praktyką w terenie.
Odpowiedzi wskazujące na oliwin, cyrkon czy turmalin wynikają często z mylenia podstawowych cech fizycznych i chemicznych minerałów krzemianowych. Oliwin rzeczywiście zalicza się do krzemianów, jednak jego barwa zazwyczaj jest zielonkawa, a habitus – czyli kształt kryształów – raczej ziarnisty i masywny, niezbyt przypominający długie, przezroczyste pryzmaty widoczne na zdjęciu. Cyrkon to zupełnie inna grupa minerałów – jest to krzemian cyrkonu (ZrSiO4), ale w praktyce rozpoznaje się go po silnym połysku diamentowym oraz wyraźnej barwie od żółtawej po czerwonawą, przy czym jego kryształy są na ogół mniejsze i mają inny układ ścian. Turmalin również jest krzemianem, ale ma bardzo charakterystyczny pokrój słupkowy, często ciemniejsze zabarwienie (zielone, czarne, różowe), a w przekroju poprzecznym jego kryształy przypominają często zarys trójkąta lub elipsy. Typowym błędem jest ocenianie minerału wyłącznie na podstawie jednej cechy, np. przezroczystości, bez uwzględnienia struktury krystalograficznej czy typowego połysku. Praktyka terenowa i dobre wzorce branżowe zalecają analizę kilku cech naraz, co pozwala uniknąć mylenia kwarcu z innymi minerałami krzemianowymi. Warto zwracać uwagę na twardość, przełam oraz kontekst geologiczny, bo tylko holistyczne podejście pozwala poprawnie identyfikować minerały.