Wybór wartości merytorycznej obiektu jako kryterium oceny występowania osobliwych form geologicznych to naprawdę sensowne podejście, które spotyka się z uznaniem w środowisku turystyki geologicznej oraz ochrony przyrody nieożywionej. Wartość merytoryczna, w żargonie specjalistów, odnosi się do znaczenia naukowego, dydaktycznego i poznawczego danego miejsca. Jeżeli dany obszar posiada nietypowe, rzadko występujące formy geologiczne, zyskuje automatycznie na rozpoznawalności i wartości właśnie dzięki swojemu potencjałowi edukacyjnemu. To takie miejsca jak rezerwaty geologiczne czy geoparki, gdzie edukatorzy i przewodnicy bardzo często wykorzystują te formy jako przykłady do omawiania procesów geologicznych, budowy skorupy ziemskiej czy nawet historii naszej planety. W praktyce, ocena merytorycznej wartości obiektu jest kluczowa dla specjalistów sporządzających inwentaryzacje przyrodnicze czy plany zagospodarowania turystycznego – tu liczy się przede wszystkim unikatowość i możliwość wykorzystania naukowego danego miejsca. Moim zdaniem, w branży turystyki kwalifikowanej oraz edukacji terenowej, taka wartość często jest wyżej ceniona niż nawet same walory krajobrazowe czy infrastrukturalne, bo przekłada się na konkretne metody pracy z grupami i budowanie ciekawych programów edukacyjnych. Osobliwe formy geologiczne to po prostu dowód na to, że mamy do czynienia z czymś wyjątkowym, co warto pokazywać i badać.
Kiedy przyglądamy się osobliwym formom geologicznym, łatwo wpaść w pułapkę wiązania ich przede wszystkim z dostępnością infrastruktury czy szeroko pojętą atrakcyjnością turystyczną. To jednak uproszczenie, które nie oddaje pełnej specyfiki zagadnienia. Zagospodarowanie turystyczne to raczej kwestia obecności ścieżek, tablic informacyjnych, miejsc parkingowych czy zaplecza gastronomicznego, a nie samych wartości przyrodniczych obiektu. Można mieć świetnie rozwinięte zaplecze, ale bez naprawdę ciekawych form geologicznych, dany teren nie będzie miał wysokiej wartości naukowej czy edukacyjnej. Wartość lokalizacyjna obiektu najczęściej związana jest z jego położeniem względem szlaków komunikacyjnych, dużych miast czy innych atrakcji turystycznych. Ktoś może uznać, że bliskość hotelu albo łatwy dojazd winduje potencjał danego miejsca, ale to nie ma związku z samą obecnością interesujących form geologicznych. Co do wartości kulturowych – te odnoszą się do zabytków, miejsc historycznych, legend czy tradycji lokalnej społeczności. Oczywiście czasem skały mogą mieć znaczenie kulturowe, ale sam fakt ich osobliwości geologicznej nie jest tu kluczowy. Najczęściej błędne myślenie wynika z utożsamiania wszystkich „ciekawych” miejsc z ich użytecznością turystyczną albo z przekonania, że lokalizacja czy infrastruktura jest zawsze najważniejsza. Tymczasem w ocenie geoturystycznej i przyrodniczej to właśnie wartość merytoryczna, wynikająca z unikatowości form geologicznych, jest narzędziem, które pozwala specjalistom rzetelnie klasyfikować i chronić takie obiekty. Warto o tym pamiętać, bo to właśnie naukowy aspekt decyduje o randze danego miejsca w katalogach geologicznych i planach ochrony przyrody.