Kwalifikacja: GIW.06 - Wykonywanie prac geologicznych

Pytanie o genezę złóż powstających na kontakcie intruzji magmowej ze skałami otaczającymi, zwłaszcza węglanowymi, bywa mylące, bo niektóre pojęcia brzmią podobnie, ale w praktyce geologicznej znaczą zupełnie coś innego. Hydrotermalne złoża rzeczywiście wiążą się z cyrkulacją gorących płynów, ale mogą powstawać w bardzo różnych warunkach, niekoniecznie na styku magmy i węglanów. Ich geneza jest związana głównie z działaniem gorących roztworów wodnych, które mogą deponować metale na przykład w szczelinach i pęknięciach, ale niekoniecznie prowadzi to do powstania typowych minerałów skarnowych. Karbonatytowe z kolei to zupełnie inna bajka, bo dotyczą skał magmowych bogatych w minerały węglanowe. Są to intruzje karbonatytów, a nie efekt kontaktu magmy z już istniejącymi skałami węglanowymi – to, moim zdaniem, typowy haczyk w tych pytaniach. Ekshalacyjno-osadowe złoża również nie mają związku z kontaktem magmy i węglanów; powstają głównie w wyniku opadania materiału wydzielanego przez gorące źródła podwodne (np. czarne dymy), często na dnie mórz lub jezior, tworząc pokłady siarczków metali. W codziennej praktyce geologicznej kluczowe jest rozumienie tej różnicy, bo od niej zależy sposób poszukiwania i eksploatacji złoża. Spotkałem się już z sytuacjami, gdzie błędna identyfikacja typu złoża prowadziła do niepotrzebnych kosztów albo błędów w doborze technologii wydobycia. Powiązanie typu złoża z właściwym procesem geologicznym to podstawa dobrej praktyki – warto więc zapamiętać, że to właśnie złoża skarnowe są efektem kontaktu intruzji magmowej z węglanami, a nie hydrotermalne, karbonatytowe czy ekshalacyjno-osadowe.