Pirometr to urządzenie stosowane do bezkontaktowego pomiaru temperatury, które opiera się na zasadzie pomiaru promieniowania podczerwonego emitowanego przez obiekty. W kontekście pomiaru temperatury skał, pirometry są szczególnie przydatne w geologii oraz w badaniach związanych z przemysłowym wykorzystaniem materiałów skalnych. Umożliwiają one szybkie i dokładne określenie temperatury powierzchni skał, co jest istotne w takich dziedzinach jak geotermia, gdzie monitorowanie temperatury jest kluczowe dla oceny zasobów geotermalnych. Przykładowo, w badaniach nad aktywnością wulkaniczną, pirometry pozwalają na zdalne monitorowanie temperatury lawy oraz otaczających skał, co jest istotne dla prognozowania erupcji. Zgodnie z normami ASTM E2877-13, pirometry muszą być kalibrowane i używane z uwzględnieniem odpowiednich odległości oraz kątów widzenia, aby zapewnić dokładność pomiarów. W praktyce, ich zastosowanie przyczynia się do zwiększenia bezpieczeństwa i efektywności procesów związanych z badaniem i eksploatacją surowców geologicznych.
Pojęcie pirometru jest ściśle związane z pomiarem temperatury, a nie innymi parametrami, takimi jak prędkość przepływu powietrza, intensywność chłodzenia czy wilgotność względna. Prędkość przepływu powietrza mierzy się zazwyczaj przy użyciu anemometrów, które działają na zasadzie pomiaru różnicy ciśnień lub tarcia powietrza. To błędne podejście do pomiaru wskazuje na nieporozumienie dotyczące funkcji pirometru. Intensywność chłodzenia, często analizowana w inżynierii cieplnej, wymaga zastosowania różnych metod, takich jak termografia, która wykorzystuje kamery termalne do oceny gradientów temperatury, a nie bezpośredniego pomiaru za pomocą pirometru. Z kolei wilgotność względna powietrza w wyrobisku mierzona jest przy użyciu higrometrów, które działają na zasadzie pomiaru zawartości pary wodnej w powietrzu. Typowym błędem myślowym jest utożsamianie różnych rodzajów pomiarów z jednym urządzeniem, co może prowadzić do poważnych nieporozumień w kontekście praktycznych zastosowań w geologii i inżynierii. Dlatego ważne jest, aby przed przystąpieniem do badań rozumieć funkcje i ograniczenia używanych narzędzi pomiarowych.